اثرسنجي آموزش فرهنگ ترافيك بركنترل خشم رانندگان مسافربروسايل نقليه عمومي سبك درون و برون شهري

چكيده: بررسي ها نشان مي دهند كه رفتار راننده در اكثر سوانح و تصادفات در ايران و جهان عامل اصلي بروز حادثه بوده است و 90 تا 95 درصد تصادفات در ايران به نوعي با عامل انساني و به ويژه رفتارراننده مرتبط بوده اند. رانندگاني كه تجربه خشم در حين رانندگي را بيشتر گزارش مي دهند،و به شيوه هاي پرخاشگرانه و تحريك آميز ابراز ميكنند و به طور قابل ملاحظه اي رفتارهاي رانندگي پرخطر و پرخاشگرانه بيشتري دارندبيشتردر معرض تصادفات قرار دارند . به منظور پيشگيري و كاهش ايـن صـدمات، از روش هـاي مختلفـي اسـتفاده شـده اسـت كـه يكـي از آن هـا آموزش فرهنگ ترافيك است. بدين ترتيب پژوهش حاضربا هدف بررسي اثرسنجي آموزش فرهنگ ترافيك بر كنترل خشم رانندگان مسافربر وسايل نقليه نقليه عمومي سبك درون و برون شهري مي باشد.روش: اين پژوهش از نوع پژوهش هاي نيمه آزمايشي و بصورت پيش آزمون-پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماري، شامل كليه رانندگان مسافربر عمومي وسايل نقليه سيك درون و برون شهري داراي حداقل 5 فقره تخلف حادثه ساز تسليمي در سال 1401 با محدوديت سني 21 تا 45 سال و تحصيلات بالاي ديپلم در شهر خرم آباد بودند.كه از اين تعـداد، 60 نفـر (دوگروه 30نفره رانندگان مسافربر درون و برون شهري) بـه روش نمونه گيري هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و هر گروه به صورت تصـادفي در دو گـروه (15 نفـره )آزمـايش و دو گروه (15 نفـر) گـواه تقسـيم شدند.ابزار پژوهش، پرسشنامه رفتار رانندگي منچستر ( 1990 ) بود كه كليه شركت كنندگان، در هر چهار گروه، قبل و پس از مداخله به سؤالات آن پاسخ دادند و 2 ماه بعد نيز در مرحله پيگيري، مجدداً به پرسشنامه پاسخ دادند. آموزش فرهنگ ترافيك كه شامل درك مشترك و چگونگي رفتارهاي رانندگان در تقابل با يكديگر بوده و با كيفيت آموزش رانندگان و چگونگي مواجهه با قوانين ترافيكي ارتباط دارد. طي 10 جلسه (هفتگي)، هر جلسه 60 دقيقه براي گروه هاي آزمايش ارائه شد وگروه هاي گواه، هيچ مداخله اي دريافت نكردند.يافته ها: يافته هاي اين تحقيق نشان دادكه آموزش فرهنگ ترافيك بر خشم رانندگان مسافربر وسايل نقليه عمومي سبك درون و برون شهري مؤثر بوده و باعث كنترل آن شده است. همچنين بين گروه هاي آزمايش و گواه در شاخص هاي خشم رانندگان (تخلفات عمدي، لغزش ها، تخلفات غيرعمدي، اشتباهات) تفاوت معناداري وجود داشت. يافته هاي آزمون تعقيبي بونفروني نشان داد اثربخشي آموزش فرهنگ ترافيك بر خشم رانندگان مسافربر وسايل نقليه عمومي سبك درون و برون شهري مؤثر در طول زمان ثبات دارد (P=0/05). بدين معني كه ميانگين بين خروجي هاي پس آزمون و پيگيري معنادار نيست كه مبين آن است كه نتايج در مرحله پيگيري بازگشت نداشته و اثرآموزش فرهنگ ترافيك، پايدار بوده است. نتيجه گيري: نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه آموزش فرهنگ ترافيك با موضوعات مختلف و متنوع بر خشم رانندگان رانندگان مسافربر وسايل نقليه عمومي سبك درون و برون شهري در مراحل پيش آزمون-پس آزمون ، پيش آزمون-پيگيري و پس آزمون -پيگيري مؤثر بوده است و مي توان از اين آموزش به شكل اختصاصي براي رانندگان مسافربر وسايل نقليه عمومي سبك درون و برون شهري استفاده كرد.