فراينديابي و آسيب‌شناسي وضع موجود طرح‌هاي اسكان هدايتي عشاير كوچنده

طرح‌هاي اسكان و گذار از نظام‌هاي عشايري به نظام‌هاي نوين، به عنوان يكي از روش‌هاي رسيدن به توسعه، به ضرورتي اجتناب‌ناپذير تبديل شده است. ولي ديدگاه نظري، بازيگران و بازي‌گردان‌ها و روش عملياتي مشخص و واحدي براي آن تعريف نشده است و در هر فضاي عشايري با يك روش، درك و اجرا مي‌شود. مبتني بر اين مسئله، هدف پژوهش حاضر استخراج و الگوسازي رويه و فرايند وضع موجود طرح‌هاي اسكان هدايتي و شناسايي آسيب‌هاي موجود در اين رويه است. با توجه به وجود طيف گسترده‌اي از عشاير و نيز اجراي اولين طرح اسكان هدايتي در استان فارس، طرح‌هاي اسكان هدايتي عشاير كوچنده استان فارس مورد بررسي قرار گرفت. جامعه و نمونه آماري پژوهش شامل اسناد و مدارك (48 پرونده اسكان هدايتي) و خبرگان حوزه اسكان عشايري (7 نفر) بود. داده‌ها به صورت آرشيوي و ميداني جمع‌آوري و از طريق تحليل محتواي اسناد و مصاحبه تحليل شدند. يافته‌ها نشان داد كه در رويه موجود، براي گفتمان‌سازي و اجراي طرح اسكان هدايتي 12 مرحله وجود دارد كه در قالب 4 مقوله «تصميم‌سازي، تصميم‌گيري، زمينه‌سازي و عملياتي‌سازي» انتزاع شدند. به علاوه با كنكاش در هر مرحله، آسيب‌هاي آن شناسايي و گزارش گرديد. با توجه به هدف پژوهش مي‌توان نتيجه گرفت كه براي رويه‌هاي موجود اسكان هدايتي بررسي شده، نظريه مورد توافق اسكان در بين صاحب‌نظران، رويه منسجم سازماني، سياست‌هاي پس از اسكان و توجه به بهبود شاخص‌هاي برخورداري و شاخص‌هاي توسعه انساني و نيز بررسي مسئله دوران گذار از كوچ‌نشيني به اسكان به لحاظ مدت و متولي، وجود ندارد. مبتني بر اين نتيجه، بازنگري در مبناي نظري و تعريف اسكان، تعيين نوع و نحوه نقش‌آفريني بازي‌گردانان اسكان، مواجهه ميان‌رشته‌اي با اسكان و اتخاذ برنامه‌ريزي مشاركتي و جامعه‌بنياد در سياست‌گذاري و اجراي سياست پيشنهاد گرديد.