عنوان مقاله :
قوم‌باستان‌شناسي ايل‌راه‌هاي مناطق ييلاقي پيرامون كوه ساوالان
پديد آورندگان :
پاشازاده ، پاشا دانشگاه آزاد اسلامي واحد ميانه , رضالو ، رضا دانشگاه محقق اردبيلي , عليزاده ، حسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد ميانه
كليدواژه :
قوم‌باستان‌شناسي , ايل شاهسون , اقوام كوچ‌گر عصر آهن , دامنه‌هاي ساوالان
چكيده فارسي :
ايل شاهسون، بزرگ‌ترين ايل كوچ‌نشين امروزي در شمال‌غرب ايران است. اين ايل هر ساله از بخش‌هاي شمالي استان اردبيل به سمت شمال، يعني مراتع ييلاقي كوه ساوالان حركت مي‌كند و حدوداً نيمي از سال را در اين نواحي، به زندگي كوچ‌نشيني مي‌پردازد. پژوهش حاضر به واسطه يك بررسي ميداني قوم‌باستان‌شناسي گسترده در دشت مشگين‌شهر و دامنه‌هاي غربي و شمالي ساوالان انجام شده است. فرضيه اصلي اين پژوهش، بر اين موضوع استوار است كه ايل‌راه‌هاي امروزي ايل شاهسون، قدمتي سه‌هزار ساله دارند و اين مسيرهاي كوچ، پيش از اين اقوام، توسط اقوام كوچ‌گر عصر آهني در حدود اواخر هزاره دوم پيش از ميلاد مورد استفاده قرار گرفته‌اند. چنين فرضيه‌اي با يك بررسي ميداني باستان‌شناسي در طول ايل‌راه‌هاي امروزي ايل شاهسون به بوته آزمايش گذاشته شده است. در حوزه مورد مطالعه، تعداد پانزده ايل‌راه امروزي متعلق به شاهسون‌ها شناسايي شد. بررسي ميداني باستان‌شناسي نشان داد كه تعداد بي‌شماري از محوطه‌هاي باستاني عصر آهن به صورت طولي و در يك خط‌الرأس، به موازات ايل‌راه‌هاي امروزي قرار گرفته‌اند. بيش از 90 درصد اين محوطه‌ها، گورستان‌هاي عصر آهن هستند كه بدون ارتباط با محوطه‌هاي استقراري هستند و به اقوام كوچ‌گر عصر آهني تعلق دارند و اين محوطه هم در طول مسير ايل‌راه‌ها و هم در محل ييلاق‌هاي امروزي شاهسون‌ها واقع شده است. بر اساس نتايج پژوهش، شاهسون‌ها با اندكي تغيير مسير، وارث همان مسيرهايي شده‌اند كه اقوام عصر آهن از آن براي رسيدن به دامنه‌هاي ساوالان استفاده كرده‌اند.
عنوان نشريه :
نامه انسان شناسي
عنوان نشريه :
نامه انسان شناسي
