هنرسازه‌هاي مفيد در سوره‌هاي الرحمن، حديد و حشر

هنرسازه هاي ادبي از مهم ترين مباحث مطرح در حوزه نقد ادبي، علي الخصوص علم بلاغت هستند كه صورتگرايان روس نيز بدان‌ها توجه داشته‌اند. اصطلاح «هنرسازه» به مجموعه فنون بلاغي اطلاق مي شود كه در عربي با اصطلاح «الفنون الادبيه» شناخته مي شود و در مطالعات فرماليسم به جاي «priem» روسي و «device» انگليسي به كار گرفته مي‌شود. اين مقاله با رويكرد صورتگرايان روسي نوشته شده مبني بر اين كه صورت گرايان روس معتقدند هنر در مرتبه نخست، موضوع سبك و تكنيك است؛ تكنيك علاوه بر اينكه شيوه است، موضوع هنر نيز هست؛ بنابراين «آنچه» نويسنده مي گويد مهم نيست، بلكه اينكه «چگونه» مي‌گويد اهميت دارد. همچنين آنچه صورت گرايان روس در ادبيات و هنر قابل مطالعه و بررسي مي دانند، فقط حوزه هنرسازه‌هاست و ارتباطي به مباحث ديگري ندارد. در اين مقاله تلاش بر اين است كه ميزان مفيدبودن هنرسازه‌ها در سه سوره الرحمن، حديد و حشر بررسي شود، سپس با استفاده از روش توصيفي-تحليلي به تبيين نقش اين هنرسازه‌هاي بديعي در به شگفتي آوردن مخاطب، با تكيه بر مقوله صورتگرايان روس پرداخته شود. مهم ترين نتيجه مقاله نشان مي دهد بيشترين هنرسازه هاي به كاررفته در سه سوره يادشده، مفيد هستند كه با توجه به ويژگي‌هاي آنها، در حوزه هاي چهارگانه فرماليسم روسي يعني: ادبيت، فرم، جادوي مجاورت، و ساختار ساختارها، به شكل شگفت انگيزي نمايان مي‌شوند و درنتيجه باعث جذب و به شگفتي‌آورنده شنونده و خواننده مي شوند.