عوامل موثر در ايجاد تقاضاي القايي دارو از ديدگاه صاحبنظران در ايران

سابقه و هدف: هزينه‎هاي دارويي، بخش عمده‎اي از هزينه‎هاي مربوط به سلامت را به خود اختصاص داده و تقاضاي القايي دارو بار مالي و اقتصادي زيادي را بر افراد و جامعه تحميل مي‌كند. لذا هدف از مطالعه حاضر شناسايي عوامل موثر در ايجاد تقاضاي القايي دارو در ايران مي‌باشد. مواد و روش ‌ها: اين مطالعه‌ كيفي از نوع گراندد تئوري مي‌باشد كه در سال 1401 انجام شد. سوالات مصاحبه به صورت نيمه ساختار يافته بوده كه از خبرگان به عمل آمد. روش انتخاب اوليه نمونه به صورت هدفمند از صاحبنظران و خبرگان حوزه دارو و درمان از سراسر كشور بوده است. براي افزايش حجم نمونه تا رسيدن به كفايت از روش گلوله برفي استفاده شد. اين پژوهش با مصاحبه 20 نفر از خبرگان به اشباع رسيد.يافته‌ها: عوامل كليدي موثر در ايجاد تقاضاي القايي در قالب 4 درون‌‌مايه، 8 طبقه و 31 زيرطبقه شناسايي شدند. درون‌مايه‌هاي استخراج شده شامل عوامل اجتماعي، ساختاري- سازماني، اقتصادي و ذينفعان بودند. عوامل اجتماعي شامل طبقات فرهنگ جامعه و سواد دارويي جامعه، عوامل ساختاري- سازماني شامل طبقات مكانيسم‌هاي نظارتي و عوامل آموزشي و سياسي، عوامل اقتصادي شامل طبقات نظام پرداخت و بيمه و در نهايت عوامل مربوط به ذينفعان شامل طبقات عرضه كننده و تقاضا كننده بودند.نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج اين مطالعه، در ايجاد تقاضاي القايي دارو، عوامل متعددي نقش دارند كه پيگيري اين عوامل مي‌تواند در تصميم گيري سياستگذاران جهت تدوين راهكارهاي مناسب براي كاهش تجويز غير ضروري دارو كمك كننده باشد.