جستاري تطبيقي در خصوص شرط غيرعملكردي در حقوق طرح‌هاي صنعتي ‏

جلوه‌هاي ظاهري و جنبه‌هاي زيبايي‌شناختي محصولات مي‌توانند به‌عنوان طرح صنعتي مورد حمايت قرار گيرند. در كنار شرايط ايجابيِ حمايت از طرح‌هاي صنعتي، مانند جديد بودن، اصيل بودن و منحصربه‌فرد بودن، شرط ديگري با عنوان «غيرعملكردي بودن» پيش‌بيني شده كه در نظام‌هاي حقوقي به‌عنوان يك شرط سلبي مورد توجه قرار گرفته است. مطابق اين شرط، طرحي كه منحصراً ناشي از جنبه‌هاي عملكردي و به‌منظور حل يك مشكل فني و كاربردي فراورده باشد به‌عنوان طرح صنعتي قابل حمايت نيست. با توجه به خلأ تحقيقاتي در اين زمينه، نگارندگان مقالۀ حاضر بر آن‌اند كه از طريق مطالعۀ تطبيقي در نظام‌هاي حقوقي پيشرو به اين پرسش‌ها پاسخ دهند كه علت عدم حمايت از طرح عملكردي چيست؟ و طرح عملكردي با توسل به چه ضابطه‌اي تشخيص داده مي‌شود؟ و سرانجام، با رويكرد توصيفي- تحليلي نتيجه‌گيري مي‌كنند كه مبناي اصلي اين شرط، تفكيك نظام طرح صنعتي از نظام حق اختراع است كه به‌دنبال آن رقابت كارآمد نيز حفظ مي‌شود. از طرفي، نظام‌هاي حقوقي معيارهاي متفاوتي براي احراز اين امر درنظر گرفته‌اند كه معيار راهكارهاي جايگزين و رويكرد علّي ازجمله مهم‌ترين آنهاست.