بررسي اثر پايه‌هاي احتمالي جايگزين نارنج بر رشد رويشي ارقام جديد پرتقال‌ ناف‌دار در شرق مازندران

وجود تنوع در ارقام و پايه‌هاي مركبات براي توليد پايدار آنها اهميت حياتي دارد. با توجه به اين كه اطلاعات كمي در مورد تأثير پايه‌هاي رايج جايگزين نارنج بر ارقام جديد وجود دارد، پژوهش حاضر به منظور بررسي رشد رويشي شش رقم پرتقال ناول (’فوكوموتو’؛ ’ناولينا’؛ ’ناوليت’؛ ’تامسون ناول’؛ ’كارا كارا’ و ’لين ليت ناول’) بر روي سه پايه دورگ پونسيروس (’كاريزو سيترنج’؛ ’سوينگل سيتروملو’ و ’سيترنج C-35’)  طي هفت سال انجام پذيرفت. ويژگي‌هاي رشد رويشي از جمله حجم تاج درخت، سازگاري مورفولوژيك بين پايه و رقم، غلظت عناصر غذايي برگ و درصد بقاي درختان مورد اندازه‌گيري قرار گرفتند. همه ويژگي‌هاي رويشي اندازه‌گيري شده از اثر سال‌، نوع پايه و نوع رقم تاثير پذيرفتند. همچنين نوع پايه‌ بر ميزان غلظت عناصر غذايي در برگ موثر بود. ارتفاع، حجم تاج درخت و مساحت مورد نياز ارقام درختان پرتقال ناول روي پايه ’كاريزو سيترنج’ نسبت به دو پايه ديگر كمتر بود. رقم‌هاي ’ناوليت’ و ’لين ليت ناول’ بيشترين و رقم ’فوكوموتو’ كمترين حجم تاج را داشتند. حداكثر مساحت مورد نياز براي درختان هفت ساله 18 تركيب پايه و رقم مورد مطالعه، با هرس منظم سالانه، حدود 9.5 متر مربع بود كه در پرتقال رقم ’ناوليت’ روي پايه سيترنج ’C-35’  ثبت شد. سازگاري مورفولوژيك پيوند با افزايش سن درختان كاهش يافت. در آخرين سال پژوهش كمترين سازگاري مورفولوژيك بين رقم ’فوكوموتو’ و پايه ’سيتروملو’ (0.60) و  بيشترين سازگاري بين رقم ’ناوليت’ و پايه ’كاريزو سيترنج’ (0.77) وجود داشت. يك درخت ’فوكوموتو’ و يك درخت ’ناولينا’ با پايه ’C-35’  در آخرين سال آزمايش دچار زوال شدند.