هزارتوي عالم؛ واسازي تلقي نيكولاس كوزانوس از جوهر بر اساس ديدگاه مايستر اكهارت و ابن سينا

نيكولاس كوزانوس، متأله و فيلسوف آلماني، تلاش كرده در آثار خود، در تلقيهاي متافيزيكي روزگار خود بازنگري كند. او با طرح نظريه هايي بديع دربارۀ خلقت، نسبت انسان با امر نامتناهي، حركت، و شناخت، و همچنين با بازنگري در ديدگاههاي رايج مذهبي در مورد آموزه‌هايي مانند گناه آغازين و خلق از عدم‌، كوشيد رهيافت فلسفي خود را بنحوي نظاممند مطرح كند. ما در اين مقاله ابتدا ميكوشيم ديدگاههاي مهم او دربارۀ نسبت ميان انسان و امر نامتناهي را بررسي كنيم و از رهگذر آن نشان دهيم كه از اين منظر، فقط يك جوهر در اين عالم هست و هرچه جز اوست، عوارض ضروري او هستند. در ادامه، مفاهيم «تا‌ـ‌گشايي» و «تا‌ـ‌خوردگي» را مطرح ميكنيم و با مقوله يي بنام حركت جوهري، بقرائت خاص كوزانوس، آشنا ميشويم. پس از طرح ديدگاههاي وي، به واسازي زمينه هاي شكلگيري رويكرد او خواهيم پرداخت؛ بدين‌منظور، تفسير مايستر اكهارت از فرازهايي از كتاب مقدس و چند تلقي بنيادين متافيزيكي ابن سينا را مطرح ميكنيم و به بررسي امكان نضج ديدگاههاي كوزانوس در آنها ميپردازيم و نشان ميدهيم كه رويكردهاي بديع ابن سينا و تفسيرهاي نو مايستر اكهارت، زمينه را براي طرح متافيزيكي نوين فراهم مي آورد كه با متافيزيك سنتي فرق دارد و همين، منظرهايي جديد بروي پژوهشهاي فلسفي ميگشايد و پرتوي تازه بر تاريخ انديشه مي افكند.