كليدواژه :
دايمون , ديمن , ديو , جن , تئوس , دايوا , ملك , حكمت زردشتي , يونان باستان , عهد جديد
چكيده فارسي :
حقايق مشتركي در مورد دايمون در يونان باستان و ديو در حكمت زردشت و جن در الهيات اسلامي وجود دارد. اگرچه در حكمت يوناني گاه ميان دايمون و تئوس تمايز نهاده شده، اما در اغلب موارد، دايمون با موجودات الهي و فراطبيعي خلط شده و اين چالش را پديد مي‌آورد كه چگونه خدايان يونان باستان، در دورۀ مسيحيت و پس از آن، بتدريج به ديو و شيطان تبديل ميشوند. در حكمت زردشتي نيز ميان ايزدان الهي و ديوان، نه‌تنها تمايز، بلكه تضاد و تقابل تام برقرار است؛ اولي، الهي و خير، و ديگري، شر و شيطاني است. در جهانبيني و آموزه‌هاي اسلامي هم موجودي بنام «جن» وجود دارد كه نه از سنخ ملك و فرشته است، و نه مطلقاً شر و شيطاني؛ از يك طرف به عالم تجرد و ملائكه نزديك است و ميتواند كارهاي فراطبيعي و فرابشري انجام دهد، و از طرف ديگر، در مواردي بسيار، منشأ امور شر و پليد است، كه در اين حالت شيطان ناميده ميشود. ميتوان بر اساس رويكرد فيلسوفان مسلمان در طبقه‌بندي موجودات روحاني و غيرجسماني، و تمايزي كه ميان ملائكه، جنهاي صالح و شياطين نهاده‌اند، چالشهاي مربوط به دايمونهاي يونان باستان را بنحوي دقيقتر تبيين نمود. اين تبيين نقشي مهم در فهم ريشۀ آراء و مكاتب حكمت قديم، بويژه حكمت يونان باستان خواهد داشت تا با آگاهي از ماهيت جن و جنيان، بتوان نقش دايمونها در يونان باستان را بوضوح تعيين كرد.
