مساله شهود از ديدگاه سهروردي و برگسون

فلسفه برگسون بر دو مسئله اساسي زمان حقيقي يا ديرند و شهود استوار گشته است و پيوند عميقي ميان سه گانه زمان ، حركت و شهود حاكم مي باشد. برگسون معتقد بود فلسفه حقيقي مبتني بر شهود است نه هوش و متعلق اين شهود، حركت ، شدن و استمرار است؛ يعني چيزي كه فقط مي توان از راه آگاهي بي واسطه يا شهودي شناخت نه از طريق هوش كه تداوم را از بين مي برد. شهود برگسون علاوه بر جنبه درون نگري بيشتر جنبه برون شد دارد. در اين اتحاد شهودي محض، انسان در خود محبوس و اسير نمي شود، بلكه با هستي و واقعيت سيلاني نوعي همدلي و همرازي پيدا مي كند.در اينجا برون شد رهايي از محدوديت ها و انجماد است. در فلسفه سهروردي مسئله شهود به عنوان طريقه اي براي يافتن حقيقت مي باشد كه بر استدلال و برهان ارجحيت دارد. به همين دليل در مقايسه با ديگر زوش هاي كشف حقيقت، اصالت با دريافت هاي دروني و كشف و شهود است و از اين رو فلسفه سهروردي را مي توان اصالت شهود ناميد. اصالت شهود سهروردي مبتني بر نگاه ابزاري و غايتي به شهود مي باشد. شهود سهروردي شهود قلبي است، كه متمايز و برتر از شهود عقلي است؛ چيزي كه در فلسفه برگسون كمتر مورد توجه قرار گرفته است. براي هر دو شهود عالي ترين صور آگاهي است. در اين پژوهش انگاره شهود در دو فلسفه برگسون و سهروردي ارزيابي تطبيقي خواهد شد.