عنوان مقاله :
فعل هاي وجهي غيرشخصي فارسي ميانۀ زردشتي
پديد آورندگان :
صبوري ، نرجس بانو دانشگاه پيام نور مركز تهران - گروه زبانشناسي , روشن ، بلقيس دانشگاه پيام نور مركزتهران - گروه زبانشناسي
كليدواژه :
وجهيت , فعل هاي وجهي غيرشخصي , ويژگي هاي معنايي , رفتارهاي نحوي , دستوري شدگي , فعل واژگاني , فارسي ميانۀ زردشتي
چكيده فارسي :
اين جستار به بررسي ويژگي هاي معنايي و رفتارهاي نحوي فعل هاي وجهي غيرشخصي فارسي ميانۀ زردشتي اختصاص دارد و با روش توصيفي-تحليلي انجام شدهاست. در اين پژوهش، بررسي ويژگي هاي معنايي بر مبناي تقسيم بندي پالمر (Palmer, 1997) در سه نوع معرفتي، تكليفي و پويا و دو درجۀ امكان و ضرورت انجام پذيرفتهاست. بنابر يافته هاي اين جستار، در فارسي ميانۀ زردشتي افزونبر دو درجۀ امكان و ضرورت، درجۀ احتمال نيز از درجههاي اصلي براي بيان درجۀ وجهيت به شمار مي رود. از ميان چهار فعل وجهي غيرشخصي فارسي ميانۀ زردشتي، abāyēd «بايد، ضروري است» داراي خوانش هر سه نوع وجهيت معرفتي، تكليفي و پويا بوده و در همۀ موارد بيانگر درجۀ ضرورت است و سه فعل وجهي šāyēd «شايسته است؛ مي توان»، tuwān «مي توان» و sazēd «سزاوار است؛ مي توان» براي بيان دو وجهيت تكليفي و پويا و درجۀ امكان به كار رفته اند. همچنين، دو فعل وجهي šāyēd و sazēd بيان كنندۀ درجۀ احتمال در وجهيت تكليفي هستند. رفتارهاي نحوي فعل هاي وجهي همچون هم نشيني با متمم هاي فعلي، حركت فعل هاي وجهي و كاربرد سه مورد از اين فعل ها در نقش فعل واژگاني شاهدي از روند دستوري شدگي اين فعل ها به شمار مي رود.