مناسبات عشيره‌اي و ساختارهاي تاريخي قدرت و مرز در عمان‌‌ متصالح (امارات متحدۀ عربي)

مناسبات عشيره‌اي و ساختارهاي تاريخي قدرت و مرز در عمان‌ متصالح (‌امارات متحدۀ عربي) در دو سدۀ 13 و 14هجري/19 و 20 ميلادي تا تأسيس امارات متحدۀ عربي در 1971 ميلادي، نقش تعيين‌كننده‌اي در شناخت هويت تاريخي شيخ‌نشين‌هاي خليج‌فارس دارد. شرايط خاص جغرافيايي اين منطقه، اين وضعيت خاص اجتماعي را براي آن رقم زده است. اهميت موضوع، نقش مناسبات عشيره‌اي در ترسيم مرزهاي قدرت و سياست در امارات‌ متحدۀ ‌عربي، به‌واسطۀ نقش آن در فهم ماهيت تاريخ تحولات سواحل جنوبي خليج‌فارس طي يك سدۀ اخير دارد. از جهت ديگر، پيچيدگي سياسي مرزها ناشي از روابط ميان نظام‌هاي عشيره‌اي و فرهنگ بدوي حاكم بر بخش مهمي از مناطق ساحلي و دروني، بر اهميت موضوع نقش مناسبات عشيره‌اي در فرايند ساخت قدرت و مرزهاي سياسي اين منطقه طي دو سدۀ اخير افزوده است. عوامل تعيين‌كنندۀ روابط عشيره‌‌اي، ساختار سنتي روابط و تحولات دروني عمان‌متصالح نشان مي‌دهد كه در كنار سياست‌هاي استعماري، پيوندهاي عشيره‌اي و توان شيوخ در توسعۀ اين‌گونه پيوندهاي تعيين‌كنندۀ محدودۀ نفوذ آنان در دوران شكل‌گيري مرزهاي سياسي بوده ‌است. موضوع امنيت و منافع يا نيازهاي عشيره‌اي، نقش تعيين‌كننده‌اي در ترسيم جايگاه شيوخ داشته است. اين وضع تا اواخر سدۀ 20م ادامه داشت كه مفهوم مرز و ملت براي نخستين بار مطرح شد‌. اين مقاله با رويكردي تحليلي و با روش مطالعات كتابخانه‌اي، به‌دنبال پاسخ به اين پرسش اساسي است كه روابط عشيره‌اي و سازوكار قدرت شيوخ، چه جايگاهي در تغييرات ساختاري و تحولات تاريخي منتهي به شكل‌گيري امارات ‌‍متحدۀ ‌عربي داشته است؟ در اين ميان‌ با بررسي شواهد موجود، مجموع عوامل جغرافيايي و انساني و تحولات تاريخي سدۀ 13ق/19م را بايد در فهم تحولات منتهي به قدرت‌يابي بني‌ياس در امارات متحده، مد‌نظر قرار داد.