استفاده از تجربه تاثيرات كوويد-19 بر فعاليت‌هاي شيلاتي براي پيشگيري از آسيب ‌هاي مشابه آتي، در ايران

بيماري كوويد-19 باعث مواجهه ميليون‌ها نفر در جهان با بحران تأمين غذا گرديد. اين تحقيق با هدف بررسي ميزان تاثيرگذاري شيوع اين بيماري بر فعاليت‌هاي شيلاتي كشور ما به عنوان يكي از شاخه‌هاي تأمين غذا برنامه‌ريزي و اجرا شد. عمليات جمع‌آوري و گردآوري داده‌هاي پژوهش از طريق: (1) طراحي پرسشنامه‌هاي عمومي و اختصاصي، توزيع آن در سراسر كشور و تكميل آنها از سوي فعالين شيلاتي حوزه‌هاي پرورش ميگو، سردابي و گرمابي، جوامع صيادي و مراكز فرآوري استانهاي مختلف، (2) گردآوري اطلاعات، بخشنامه‌ها و داده‌هاي لازم مانند آمارهاي توليد سازمان شيلات ايران و (3) مرور تحقيقات و اقدامات انجام شده در ساير كشورها، انجام گرفت. ميانگين پايايي 1044 پرسشنامه تكميل شده بر اساس تعيين آلفاي كرونباخ برابر با 0.81 تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه در دوران شيوع بيماري تأمين نهاده‌ها و مواد اوليه براي پرورش‌دهنده‌ها و كارخانجات فرآوري دشوارتر (با ميانگين 3±65 درصد) و گران‌تر (با ميانگين 5±56 درصد) انجام شده است. محدوديت‌هاي داخلي و بين‌المللي اعمال شده در دوران قرنطينه را مي‌توان به عنوان يكي از عوامل اصلي دشواري در تأمين مواد اوليه قلمداد كرد. در اين زمينه 79 درصد اين افراد معتقد بودند كه حمل و نقل مواد اوليه در اين ايام با دشواري بيشتري انجام شد و عرضه محصول را تحت تأثير قرار داد. كاهش تقاضا و افزايش قيمت تمام شده توليد باعث افزايش ميزان نگهداري محصول توليدي گرديده كه باعث افزايش ريسك و هزينه براي توليدكنندگان شد. 70 درصد پاسخ دهندگان نگراني از انتقال بيماري به‌وسيله ماهي و كاهش تقاضا را در مصرف‌كنندگان، مشاهده و اعلام نموده‌اند. در زمينه اشتغال و اقتصاد، افزايش قيمت تمام شده محصول توليدي در واحدهاي آبزي‌پروري و كارخانجات فرآوري به ميزان بالاتري مشاهده شد. در برابر، جامعه صيادي بالاترين ميزان از دست رفتن شغل را در ميان گروه‌هاي مخاطب پژوهش گزارش كردند. 80 درصد واحدهاي توليدي اعلام كردند كه درآمد آنها در دوران شيوع بيماري كاهش يافته است. همچنين نتايج اين تحقيق كاهش كارگران و كاركنان واحد توليدي در تمامي گروه‌هاي مخاطب در زمان شيوع بيماري را نشان مي‌دهد. به‌ طوركلي، حدود 78 درصد مخاطبان اعلام كردند كه فعاليت‌هاي شيلاتي كشور تحت تاثيرات منفي شيوع بيماري كرونا قرار گرفت. با توجه به اين نتايج و تأثير كوتاه‌مدت اين بيماري، از ميان راهبردهاي مقابله با بحران‌ها، راهبرد استقامت براي بحران‌هاي مشابه پيشنهاد شده است. براي افزايش توان مقاومت واحدهاي شيلاتي كشور در موارد مشابه آتي راهكارها و تدابيري از جمله طبقه بندي فعاليت‌هاي شيلاتي جزو مشاغل آسيب پذير، تدوين برنامه‌هاي كمكي و بسته‌هاي عملياتي اضطراري، اجراي اقدامات ترويجي و اطلاع رساني، مديريت منطقه‌اي در استان‌ها براي تأمين نياز بازارها، تمديد اتوماتيك مجوزهاي بهره‌برداري مزارع، تقويت و توسعه واحدهاي سردخانه‌اي و كارخانجات فرآوري، ضرورت حمايت فوري از صيادان محلي وگسترش روش‌هاي آنلاين فروش آبزيان پيشنهاد گرديده است.