برآورد مستقيم و غير مستقيم شيوع قليان و سيگار در بالغين شهر اراك: يك رويكرد مبتني بر بسط شبكه اي

مقدمه و اهداف: روش هاي غير مستقيم براي برآورد جمعيت هاي پنهان، از اهميت ويژه برخوردار هستند. هدف مطالعه حاضر، تخمين شيوع مصرف سيگار و قليان در كلا ن شهر اراك به صورت مستقيم، و غير مستقيم بسط شبكه اي مي باشد.روش كار: اين مطالعه از نوع مقطعي بوده كه در شهر اراك، انجام پذيرفت. در كل، ۱۶۰۴ فرد در مطالعه شركت كردند. جهت سنجش شيوع به صورت مستقيم، داده هاي روزانه و هفتگي مصرف سيگار و قليان جمع آوري گرديد. جهت تخمين اندازه افراد مصرف كننده سيگار و قليان از روش غير مستقيم بسط شبكه استفاده شد. فاصله اطمينان 95 درصد نيز در نظر گرفته شد. يافته‌ها: 49/9 درصد شركت كننده‌ها مرد بودند. ميانگين سني مردان 39/8 و زنان 38/7 سال بود. در روش مستقيم، شيوع مصرف سيگار حداقل يك نخ در روز در طي يك سال گذشته، در زنان و مردان مورد مطالعه (3/0-1/0) 1/8% و (41/9- 34/9)  38/3% گزارش شد. شيوع مصرف قليان حداقل يك بار در روز در طول يك سال گذشته براي زنان و مردان (1/8- 0/03) 0/9% و (5/7- 2/8) 4/1% محاسبه شد. در روش غير مستقيم بسط شبكه‌اي در طول يك سال اخير، شيوع مصرف مستمرسيگار در زنان(5/0- 4/3)  4/8%  و در مردان(19/9 – 19/6) 19/7%  به دست آمد . شيوع قليان در زنان(8/0- 7/8)  7/8% و در مردان(9/9 – 9/7) 9/8% محاسبه گرديد.نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد شيوع مصرف سيگار  و قليان در كلان شهر اراك خصوصا در جوانان بالا است. به سياست گزاران نظام سلامت پيشنهاد مي گردد، اقدامات مرتبط با كاهش شيوع مصرف اين دو عامل خطر را خصوصا در جوانان در برنامه ريزي هاي سلامت مورد توجه قرار دهند.