عنوان مقاله :
مستندات بساطت وجودي حضرتحق وشئونات آن در ادعيه مأثوره رهيافتي به توحيد حقيقي از منظر ائمه بر اساس مباني حكمت متعاليه
پديد آورندگان :
حسيني شاهرودي ، مرتضي دانشگاه فردوسي مشهد - گروه حكمت متعا ليه , جوارشكيان ، عباس دانشگاه فردوسي مشهد - گروه حكمت متعاليه , اسفندياري ، حميد دانشگاه فردوسي مشهد - گروه حكمت متعاليه
كليدواژه :
بساطت وجودي , توحيد حقيقي , اوليت و آخريت , معيت قربي , ادعيه
چكيده فارسي :
دستيابي به معناي توحيد الهي در گرو مبانياي از جمله بساطت ذاتي حق تعالي ميباشد. در منظومه فكري جناب صدرا بساطت الهي به نحو تامّ و محض بوده و حقيقتي است كه از هر نوع تركّب مبرّاست و لذا واحد و اَحد خواهد بود؛ يعني وجود بسيط حقيقي، واحد و اَحد حقيقي نيز ميباشد؛ يعني ميان وجود بسيط تام و توحيد حقيقي خداوند تلازم وجود دارد. وي بر اساس برهاني كه آن را عرشي و از تأييدات خداوند ميداند، اظهار داشته است برهان بسيط الحقيقه براي اثبات توحيد خداوند گوياي آن است كه حقيقت واجبالوجود بدون دخالت چيزي بيرون از ذاتش و نيز بدون لحاظ هر گونه حيثيت تقييديه يا تعليليه بذاته مصداق واجبيّت است؛ يعني وجود بسيط حقيقي خداوند كه مبرّا از تمامي حيثيّات تركيبي و نواقص امكاني است، بهتبع وجوباً به اقتضاي ذاتش دربردارندۀ تمام كمالات است. بدين سان وجود خداوند بسيط محضي است كه نهتنها هيچ تركيبي در او راه ندارد، بلكه وجود خارجىِ برتر همه ماهيات و مفاهيم كمالى است و وجود خاص هيچ يك از آنها نيست. بنابراين حقيقتِ وجود حق تعالي كه بسيط حقيقي است، واحد به وحدت حقيقي نيز خواهد بود. ما در اين مجال به دنبال آنيم كه آيا اين نگاه به توحيد الهي و لوازمات آن داراي مستنداتي در ادعيه و مناجاتهاي ائمه هدي ميباشد يا صرفاً يك ايده فلسفي است؟ در صورت نخست به لسان خاصِ ائمه و تخاطب ويژه آنها با حضرت حق، رهيافتي به «توحيد حقيقي» خواهيم داشت.