بررسي تطبيقي هستي‌شناسي خلأ از منظر صدرالمتألهين و فيزيك جديد

موضوع خلأ به تبع مكان از مباحثي است كه از ديرباز تا كنون ذهن فلاسفه قديم و مشرب‌هاي فكري- ‌فلسفي دانشمندان اسلامي و فيزيك‌دانان را به خود مشغول كرده و ديدگاه‌هاي متفاوت و گاهي متناقض در تبيين هستي‌شناسي خلأ پديد آمده است. چنان‌كه نتايج بررسي تطبيقي بين فيزيك جديد از طرفي و مشرب‌هاي مختلف فلسفي نشان دادند كه در فيزيك كلاسيك خلأ ممكن است و فيزيك‌دانان در پي رسيدن به خلأ كامل مي‌باشند؛ ولي در ديدگاه كوانتومي در همه جا افت و خيزهاي كوانتومي ناشي از ميدان وجود داشته و جهان ملأ است كه با ديدگاه صدرايي همسوست. البته بايد دقت شود كه ميان مفهوم ملأ در فيزيك كوانتوم با مفهوم آن نزد ملاصدرا تفاوت وجود دارد. چون در زمان ملاصدرا موضوع افت و خيزها و ميدان‌هاي كوانتومي اصلاً مطرح نبوده است؛ لذا ضرورت دارد هستي‌شناسي خلأ در نحله‌هاي گوناگون به صورت تطبيقي صورت پذيرد و در گام نخست، در اين پژوهش از دو منظر صدرايي و فيزيك جديد، اين هستي‌شناسي مورد بررسي واقع مي‌گردد و بررسي تطبيقي ساير نحله‌ها با فيزيك جديد و كلاسيك را به پژوهش‌هاي آينده مي‌سپارد. پژوهش حاضر اطلاعات را به صورت كتابخانه‌اي جمع‌آوري و به صورت توصيفي-تحليلي بررسي مي‌نمايد.