بررسي تطبيقي معيار صدق گزاره‌هاي اولي از ديدگاه علامه مصباح يزدي و آيت‌الله عابدي شاهرودي

در رويكرد مبناگرايي براي توجيه معرفتي، اوليّات گزاره‌هاي ضروري‌اند كه پايه و اساس گزاره‌هاي ديگر قرار مي‌گيرند. اشكالي درباره ضرورت صدق اوليات مطرح شده است. همين امر موجب توجه فيلسوفان مسلمان از جمله علامه مصباح يزدي و آيت‌الله عابدي شاهرودي به مسئله تبيين ضرورت صدق اين گزاره‌هاست. اين نوشتار در تلاش است با مقايسه تطبيقي نظرات اين دو انديشمند، تبيين رويكرد و بيان اشتراكات و تفاوت‌هاي دو نظريه، به اين سؤال پاسخ دهد كه كدام يك از دو روش اتقان بيشتري داشته و كارآمدي لازم براي توجيه ضرورت صدق اوليات را دارند؟ روش تحقيق در اين مقاله توصيفي- تحليلي بوده، از منابع كتابخانه‌اي بهره خواهد برد. با بررسي نظريات اين نتيجه قابل طرح است كه روش علامه مصباح با ابتنا بر علم حضوري است. اگرچه تكيه بر اتقان شهود و علم حضوري مي‌تواند راهكاري مناسب براي تبيين مطابقت با واقع باشد، چالش‌هايي نيز دارد. درمقابل نظريه آيت‌الله عابدي شاهرودي از راه تحليل ساختار شناخت به ضروري‌بودن اين قضايا براي شناخت مي‌رسد. ضمن اينكه شباهت‌هايي مثل توجه به علم حضوري در هر دو نظريه وجود دارد، اشكالاتي به نظريه علامه مصباح قابل طرح است كه به نظريه استاد عابدي شاهرودي وارد نيست.