بررسي تطبيقي مباني اعتقادي طالبان و وهابيت؛ راهكارهايي براي سياست خارجي ايران

از عوامل شايسته تحقيق درباره يك مذهب اسلامي، روابط آن مذهب و پيروان آن با پيروان ساير مذاهب اسلامي است. اين روابط در مباني اعتقادي آنها ريشه دارد. بر اين اساس، سياست خارجي راهبردي دولت‌هاي اسلامي نيز در كنار ساير عوامل از آموزه‌‌هاي ديني آنها اثر مي‌گيرد. يكي از اين مذاهب اسلامي عمده در جنوب شرق آسيا، مذهب ماتريديه است كه تأثير به‌سزايي در عملكرد سياسي و اعتقادي طالبان در افغانستان داشته است. اين مذهب در قرن نوزدهم با الهام از انديشه‌هاي كلامي علماي ماتريدي از جمله شاه ولي الله دهلوي با اهداف ضد استعماري و با تكيه بر جهاد در مقابل كفار در هندوستان شكل گرفت. در اين پژوهش با استفاده از روش كتابخانه‌اي به تحليل و مقايسه مباني اعتقادي گروه طالبان و وهابيت پرداخته مي‌شود و اين نتيجه حاصل شد كه اين دو گروه در برخي موضوعات كلامي مهم مثل توحيد، زيارت، توسل، شفاعت و تفكير شيعيان با يكديگر اختلاف دارند. طالبان بر اساس اين مباني كلامي خود، پذيرش بيشتري نسبت به شيعيان دارند. در نتيجه، ارتباط ج.ا. ايران با طالبان و گروه‌هاي وهابيت بر اساس مباني اعتقادي آنها بايد متفاوت ‌‌باشد.