ويژگي‌هاي ارتباط در قرآن كريم با نظر به آراي جان فيسك در حوزه مطالعات ارتباطي

از ديدگاه جان فيسك دو مكتب عمده را در مطالعات ارتباطي مي‌توان تشخيص داد: مكتب فرايندي كه ارتباط را همانا پيام مي‌داند و بر اهميت فرستنده تاكيد مي‌كند و مكتب نشانه‌شناختي كه ارتباط را به‌منزله توليد و تبادل معاني در نظر مي‌گيرد و بر اهميت مخاطبان تاكيد دارد. خود فيسك از اصحاب مكتب نشانه‌شناختي است ولي با اين وجود، معتقد است كه جهت فهم بهتر ارتباط، مي‌بايست تلفيقي ميان دو مكتب مزبور شكل گيرد. بر همين اساس، نگارنده اين نوشتار نيز معتقد است كه در مطالعه متون ديني در اسلام، هيچ يك از دو مكتب فرايندي يا نشانه‌شناختي به‌تنهايي نمي‌توانند كارآمد باشند و در نتيجه، در نوشتار حاضر با تحليل محتواي قرآن كريم به بررسي ويژگي‌هاي ارتباط در اين متن ديني پرداخته و شواهدي ارائه كرده كه نشان مي‌دهند جهت فهم ويژگي‌هاي ارتباط در اين كتاب مقدس، رويكردي تلفيقي مورد نياز است كه بتواند دو مكتب فرايندي و نشانه‌شناختي را به هم نزديك كند و از مفروضه‌هاي هر دو مكتب استفاده نمايد. مكتب جديد را بر مبناي مفروضاتش مي‌توان «مكتب اسلامي ارتباط» نام گذاري كرد.