توسعه شهري و افت تراز آب در آبخوان‌ها؛ رويكرد طراحي شهري حساس به آب

بيان مسئله: آب پرحجم‌ترين كالاي ورودي به شهرها است چرخه آبي به‌عنوان بخشي از طبيعت واقع در جغرافياي شهري، بيشترين تأثير را از توسعه شهري در بين ديگر منابع طبيعي دريافت كردند. با توجه به رشد و توسعه شهرها و افزايش نياز آبي متناسب با آن، افت كمي و كيفي منابع آبي شدت بيشتري گرفته است. از نتايج توسعه شهري غيرقابل نفوذ نمودن سطوح در مناطق شهري همزمان با برداشت بي‌رويه از آب زيرزميني بخصوص در مناطق خشك و نيمه‌خشك است. اين مساله منجر به مشكلاتي همانند فرونشست زمين شده است.هدف: نظر به مشكلات عديده مرتبط با مشكلات آب زيرزميني در كشورهاي خشك و نيمه‌خشك و اهميت حفظ و كنترل اين منابع حياتي، هدف از اين پژوهش استفاده از رويكرد مبتني بر طراحي شهري حساس به آب براي كنترل افت تراز آبخوان در محدوده‌هاي شهري است.روش: با استفاده از يك شبيه‌سازي فيزيكي رفتاري در يك محيط شهري از ابزارهاي مبتني بر طراحي شهري حساس به آب همانند آسفالت نفوذپذير، تالاب مصنوعي و سدهاي لاستيكي براي تغذيه آبخوان در يك محدوده شهري و افزايش نفوذپذيري زمين استفاده خواهد شد. وضعيت كمي آبخوان كن در غرب تهران به‌عنوان مطالعه موردي مطالعه شده است.يافته‌ها: توسعه فعلي شهر تهران و افت تراز آبخوان با شرايط فعلي مشكلات جدي را براي آبخوان ايجاد خواهد كرد. با توجه به برداشت‌هاي آب براي كاربري‌هاي متنوع در محدوده مطالعاتي غرب تهران و نفوذناپذير شدن اراضي شهري، استفاده از ابزار طراحي شهري حساس به آب مي‌تواند براي كنترل افت آبخوان در محدوده مطالعاتي مؤثر باشد. نتيجه‌گيري: روش ارائه‌شده از منظر طراحي شهري حساس به آب در كنترل افت تراز آب زيرزميني مؤثر است وليكن با توجه به مصارف آبي در اين محدوده و شرايط مرتبط با فرونشست زمين به دليل افت تراز آبخوان، استفاده از رويكردهاي غيرسازه‌اي در كنار رويكردهاي سازه‌اي ضروري است.