بررسي عوامل مؤثر بر تمركز صادرات برحسب كالايي و كشوري با تأكيد بر سياست ‌هاي اقتصاد مقاومتي

در سال هاي اخير با تشديد تحريم هاي غرب عليه جمهوري اسلامي ايران با هدف متوقف كردن برنامه هاي صلح آميز هسته اي ايران واژه اقتصاد مقاومتي به ادبيات اقتصادي كشور اضافه و متناسب با شرايط اقتصاد كشور مورد بحث قرار گرفته است. يكي از مهمترين سياست هاي كلي اقتصاد مقاومتي در مبحث تنوع صادرات كالايي و كشوري، حمايت همه جانبه هدفمند از صادرات كالا‌‌ها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوري مثبت مي باشد. همچنين يكي از بحث هاي اخير در نظريه توسعه اقتصادي درجه تنوع و تخصص در ساختار توليد و تجارت با كشورها است. لذا با توجه به اهميت موضوع در اين مطالعه به بررسي عوامل موثر بر تمركز صادرات برحسب كالايي و كشوري با تأكيد بر سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي پرداخته شد. در اين مطالعه عوامل موثر بر تنوع صادرات كالايي و كشوري با رويكرد اقتصاد مقاومتي در اقتصاد ايران طي دوره 1394-1350 با استفاده از سيستم معادلات همزمان و روش GMM مورد ارزيابي قرار گرفته است. براي بررسي نقش بي ثباتي اقتصاد كلان روي تمركز صادرات يك شاخص تركيبي از نرخ ارز و تورم ساخته شده و با استفاده از الگوهاي ARCH و GARCH وارد مدل ما مي شوند. نتايج اين بررسي نشان مي دهد كه بي ثباتي اقتصاد كلان تأثير مثبت و توليد ناخالص داخلي تأثير منفي بر تمركز صادرات كالايي و كشوري، كيفيت نهادهاي سازماني تأثير منفي بر تمركز صادرات كالايي و تحريم‌ها تأثير مثبت بر تمركز صادرات كشوري دارد. تحريم‌ها و بي ثباتي اقتصاد كلان از طريق ايجاد تنگناهاي توليد و افزايش محدوديت ها موجب تمركز در صادرات كالايي و كشوري در ايران شده است.