بررسي و محاسبه تاب‌آوري توليد محصولات كشاورزي با تأكيد بر امنيت غذايي ايران

آگاهي از وضعيت تاب آوري توليد محصولات كشاورزي ايران، با توجه به حمايت هايي كه به صورت مستمر از توليد انجام شده است، به ارزيابي اثرگذاري حمايت ها بر توليد كمك مي كند. اهميت اين مسئله زماني دو چندان مي شود كه با وجود سرمايه گذاري در توليد و حمايت به منظور خودكفايي، در واقع مشخص مي شود كه در اثر تكانه هاي خارجي نظير تحريم يا بروز تهديدات داخلي نظير تغييرات اقليمي براي توليد محصولات و نهاده هاي كشاورزي، توليد از مسير هدف گذاري شده خارج شده است. پرواضح  است، در شرايطي كه توليد از تاب آوري لازم برخوردار نباشد، امنيت غذايي و به تبع آن امنيت ملي تهديد مي شود. از اين رو، مطالعه حاضر تلاش مي كند ضمن تعريف تاب آوري بلندمدت و كوتاه مدت توليد، روشي براي سنجش ميزان آن مشخص نمايد. براي اين منظور، از انواع روش هاي فيلتر هودريك پرسكات، برآورد الگوي اقتصاد سنجي و تجزيه و تحليل اكتشافي اطلاعات استفاده شده است.نتايج تحليل هاي نموداري و تخمين ضرايب نشان مي دهد كه ذرت علوفه اي به عنوان يكي از نهاده هاي مهم كشاورزي در بخش توليد گوشت كشور بيشترين و پنبه به عنوان يكي از نهاده ها در توليد روغن، كمترين ميزان تاب آوري بلندمدت توليد را داشته است. همچنين، نتايج نشان داد كه محصولات تخم مرغ، شير، گوشت مرغ، ذرت علوفه اي، يونجه و گوشت قرمز، 6 محصول برتر به لحاظ وضعيت تاب آوري توليد در كوتاه مدت هستند. علاوه براين، در مقايسه رويكردهاي مختلف محاسبه تاب آوري كوتاه مدت، رويكرد سوم اطلاعات مفيدتري را نسبت به دو رويكرد ديگر در اختيار قرار مي دهد.