تبارشناسي واژگاني و تحليل ناهمگوني كاربست «انتظار الفرج» در منابع فريقين

روايت‌هايي كه تركيب «انتظار الفرج» در آن‌ها آمده است، در مفهوم ظاهري خود، چشمداشت رفع گرفتاري‌ها و گشايش را القا مي‌كنند. اين تركيب با ناهمگوني‌هايي، هم در فضاي فكري شيعه و هم در منابع روايي و تفسيري اهل سنت مورد استناد قرار گرفته است. اين مقاله در قالب پاسخ به اين پرسش ساماندهي شده است كه تركيب يادشده چگونه در دو فضاي فكري و منابع روايي و تفسيري شيعه و اهل سنت، ناهمگون مورد استفاده قرار گرفته است. اين تعبير، در ميان شيعيان در حوزه مباحث مهدويت وارد شده و در ميان اهل سنت با وجود باور بيش‌‌تر گروه‌هاي فكري آنان به موضوع مهدويت، به ادبيات مهدويت آن‌‌ها راه نيافته است. مقاله پيش‌‌رو با رويكرد مذكور سامان يافته، بر آن است تا با بازنمايي روايات در دست، اين دو جريان را در نگاه قرار داده، گستره مفهومي و كاربست هر يك را در مباحث فريقين بررسي كند. تا اين‌كه در پس اين بررسي‌ها و تحليل‌هاي حديثي، روشن شود كه اين تركيب، در گذر زمان و در منابع فريقين دو كاربست ناهمگون داشته است. شيعه بر اساس مباني باورمندي خود به مهدويت و مهدي موعود، عالي‌ترين مصداق انتظار فرج را، انتظار ظهور مهدي موعود(عج) دانسته و بر آن تأكيد كرده است؛ در حالي كه اهل سنت فقط از آن، اميد به گشايش سختي‌ها و گرفتاري‌ها را در نظر گرفته است.