بررسي تطبيقي «استخلاف صالحان» در امت رسولان و امت رسول خاتم از منظر قرآن كريم

مهدويت و جامعه آرماني صالحان در قرآن كريم، در قالب سنت‌‌هاي الاهي، به ويژه «سنت استخلاف صالحان»، تبيين شده است. پژوهش پيش‌‌رو با روش «توصيفي-تحليلي» و تفسير قرآن با قرآن، به شناخت صحيح و كاملي از استخلاف صالحان در امت خاتم و تشابه آن با استخلاف در امت رسولان؛ از جهات فراوان و جديدي در اين زمينه دست يافته است. طبق يافته‌‌هاي اين پژوهش، بر اساس وعدۀ الاهي، مبني بر داوري خداي سبحان در امت رسولان، از جمله امت رسول خاتم (ص) مجرمان با نزول عذاب استيصال، ريشه كن شده و پس از آن، صالحان نجات يافته از عذاب، وارث زمين مي‌‌گردند. بنابراين، كاربرد استخلاف صالحان، در قرآن كريم، به معناي جانشيني و جايگزيني صالحان در زمين، به جاي مجرمان هلاكت يافته به وسيلۀ عذاب استيصال است و ميان امت رسول خاتم و ساير امت‌‌ رسولان، در اين سنت الاهي، همانند ساير سنت‌‌ها، هيچ گونه تفاوتي وجود ندارد و به همان شيوه اجرا خواهد شد و اين همساني، هم در اصل سنت استخلاف و هم در نحوۀ فرايند آن و هم در سنت‌‌هاي مرتبط با آن، برقرار است. اين سنت، در امت رسولان، محقق شده است؛ ولي در سه امت محمّدي، موسوي و عيسوي(ع)، در آخر الزّمان، در عصر ظهور امام مهدي(عج) اجرا خواهد شد.