ارزش‌گذاري اقتصادي بهره‌برداري از گياهان طبيعي خوراكي در جوامع محلي (مطالعه موردي: شهرستان اروميه)

امروزه جمع‌آوري بي‌رويه گياهان از طبيعت يك معضل جدي در ايران محسوب ‌مي‌شود. هدف اين تحقيق بررسي فرآيند جمع‌آوري گياهي از طبيعت، تعيين آثار سوء آن بر اكوسيستم پوشش گياهي، بررسي الگوي عرضه و تقاضا در سطح شهر اروميه و ارزش‌گذاري اقتصادي آن است. ارزش اقتصادي گياهان بر اساس ديدگاه مردم و بر مبناي قيمت‌‌هاي خريد و فروش برآورد گرديد. پس از بازديد از مناطق و تكميل پرسشنامه، نتايج حاصل توسط نرم‌افزار Excel و SPSS تحليل شد. يافته‌ها نشان ‌مي‌دهد كه جمع‌‌آوري گياهان كوهي در اروميه به طور گسترده رواج دارد. هيچ نوع نظارت عملي از سوي سازمان‌‌هاي مسئول وجود ندارد و در نتيجه انواع برداشت‌‌هاي تخريبي شامل برداشت ريشه، ريزوم، پياز و كل گياه صورت ‌مي‌گيرد. در نتيجه، حدود 75 درصد گونه‌‌هاي برداشت شده در معرض انقراض‌اند. از نظر ارزش‌گذاري، ارزش ساليانه كل گياهان برداشت شده از طبيعت اروميه نيز 28967560 هزار ريال است. در ميان گياهان مورد بررسي، گياه كنگر خوراكي داراي بيشترين ارزش و بيشترين حجم برداشت شده است. از نظر ارتباط ارزش گياهي و حجم برداشت گياهي با نوع برداشت از طبيعت نيز، برداشت تخريبي 78 درصد ارزش گياهي كل و 75 درصد كل توده گياهي برداشت شده را شامل ‌مي‌گردد. ارزش 28967560 هزار ريال اگر چه عدد بزرگي نيست، ولي در مقياس كشوري يك نشانگر مطلوب و هشداردهنده براي مديران و برنامه‌ريزان منابع طبيعي است تا نسبت به برنامه‌ريزي درست در قبال هجوم افراد سودجو به طبيعت و پديده برداشت گياهي منفعل نباشند.