نشانه‌ هاي دوستي حق در متون منثور عرفاني با تأكيد بر كتاب شرح‌التعرف لمذهب التصوف

مبحث دوستي حضرت حق يكي از مهم‌ترين و زيباترين مباحث عرفان اسلامي است.به اعتقاد عرفا اساس عرفان بر پايه دوستي خداوند است و شرح التعرف يكي از امهات متون عرفاني، مشحون از مفاهيم مربوط به دوستي حضرت حق است. مستملي بخاري، صاحب اين كتاب، هر عملي را با ترازوي محبت مي‌سنجد و آگاهي از لوازم محبت را براي سالك طريق لازم مي‌داند.دراين پژوهش، نظر مستملي درمورد پيش نياز‌ها، لوازم و نشانه‌هاي دوستي خداوند مورد بررسي و استنتاج قرار خواهد گرفت. يافته‌هاي پژوهش با استفاده از روش توصيفي تحليلي و استفاده از منابع كتابخانه‌اي نشان داد از نظر مستملي دم زدن از محبت الهي چندان ساده نيست و رسيدن به اين مقام به مقدمات و تمهيد لوازمي نياز دارد برخي از اين ابزار و تمهيدات عبارتند از: خودشناسي و دانستن علت آفرينش انسان، چگونه اشرف مخلوقات بودن و مسجود فرشتگان شدن او، تلاش براي شناخت خداوند، رفع موانع خصوصاً مخالفت با نفس، صفاي قلب يافتن و خالي شدن از غير حضرت دوست، حيا داشتن در حضور حق و تلاش براي شناخت او. مستملي در ادامه معتقد است با چنين نشانه‌هايي مي‌توان به شناخت دوستان حقيقي خداوند نايل گرديد.دوستاني كه داراي شاخص‌هايي همچون ذكر و طاعت و عبادت مستمر خداوند، توكل و اعتماد به حكمت او، بي‌مرادي، نرنجيدن از بلا و امتحان الهي، رضا دادن به قضاي الهي، ايثار جان و مال و فرزند و آبرو درراه او، خوف از هيبت و حضور خداوند، رجا به كرم حضرت دوست، تضرع و زاري و اظهار عجز و نياز شبانه در پيشگاه او هستند.