ارائه راهكار فراتركيب به منظور بهبود فرآيند توسعه محصول جديد مبتني بر مديريت ريسك محصولات تند گردش

مقدمه و اهداف: با توسعه‌ نسل چهارم صنعت، ترجيحات مشتريان در حال تغيير مداوم بوده و چرخه عمر محصولات كوتاه‌تر شده است. بنابراين فرآيندهاي توسعه محصول جديد در شركت‌ها به يك ضرورت تبديل شده است. دسترسي به صنايع پايدار نيازمند فرآيندي است كه در آن ريسك‌هاي نوظهور مهار شوند. به بيان ديگر استفاده از مفاهيم مديريت ريسك در فرايند توسعه محصول جديد مي‌تواند زمينه‌ساز ارتقاء عملكرد سازمان باشد. هدف اصلي پژوهش حاضر، دستيابي به چارچوبي براي مديريت ريسك در فرآيند توسعه محصول جديد تند گردش است.  روش: ابتدا تحقيقات مرتبط با توسعه محصول جديد مرور و مفاهيم فرآيند توسعه محصول جديد، ريسك و محصولات تند گردش تعريف گرديده تا بيان مسئله شفاف و نيازمندي به مديريت ريسك در اين حوزه مشخص شود. مطالب اين قسمت در قالب دو بخش كلي ادبيات نظري و ادبيات تجربي ارائه شده است. سپس با مرور مطالعات برجسته در اين حوزه، از ميان 95 مقاله، 18 مورد از مدل‌هاي مديريت ريسك به تفضيل بررسي شد. يافته ‌ها: نتايج نشان داد كه طبق تحقيقات، اين مقالات برخي از فازهاي پنج‌گانه مدل هاي مديريت ريسك و يا گام‌هايي از آن را بررسي كردند، گاها تغييراتي در مدل‌ها ايجاد شده است، اما هيچكدام از مدل‌ها همه فعاليت‌ها و فازها را پوشش ندادند. سپس با كمك روش فراتركيب و با استفاده از الگوي هفت مرحله‌اي ساندلوسكي و باروسو، و با در نظر گرفتن همه كاستي‌ها و نقاط ضعف و قوت مدل‌هاي مرور شده، مدل مديريت ريسك نويني براي بهبود فرآيند توسعه محصول جديد با 6 گام ارائه و نحوه پياده‌سازي مراحل، گام‌ها و زيرگام‌هاي مدل معرفي شد. اين مدل علاوه بر داشتن نقاط قوت مدل‌هاي موجود، نواقص كمتري نيز دارد. مي‌توان نوآوري اين مدل را در ژرف‌نگري و بيان دقيق گام‌هاي اجرايي فرآيند ريسك و همچنين تمركز بر بهبود مسير تعيين راهكار پاسخ به ريسك دانست. تاثير صنعت محصولات تندگردش بر اين مدل، در استقلال مديريت ريسك و نظارت ريسك است. اين تحقيق با استفاده از مدل‌هاي موجود و مبتني بر روش فراتركيب استخراج شد و سپس با نظر خبرگان حوزه مديريت ريسك و متخصصين حوزه محصولات تند مصرف و مطالعه موردي وضعيت فعلي محصول در شركت گلرنگ بررسي و تكميل شد. دو معيار عمده براي آزمون صحت و خوب بودن سنجه‌ها، روايي و پايايي است. سنجش روايي در اين تحقيق، نخست از طريق ارزيابي دقيق و گسترده پيشينه تحقيق انجام شد. سپس مؤلفه‌ها و شاخص‌هاي بدست آمده مورد نظرسنجى خبرگان اين حوزه قرار گرفت و تأييد نهايى صورت پذيرفت. همچنين جهت جمع‌آوري داده‌هاي مورد نياز، از دو سري مصاحبه نيز استفاده شده ‌است. سري نخست مصاحبه‌ها با هدف شناسايي ريسك‌هاي موجود در فرآيند توسعه محصول جديد انجام شد. سري دوم مصاحبه‌ها نيز با هدف تعيين راهكارهاي پاسخ به هر يك از ريسك‌هاي اولويت‌دار انجام شد.   نتيجه ‌گيري: حلقه بازخورد به عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل در ارتباط با محصولات تند گردش به شمار مي‌رود؛ زيرا عدم توجه به بازخورد و اصلاح روند توسعه، مي‌تواند منجر به خروج محصول از گردونه رقابت شود. خبرگان بر اين باورند كه در محصولات تند گردش، مديريت ريسك، نظارت و ارزيابي ريسك بايد به صورت مستقل انجام شوند؛ زيرا به دليل سرعت فساد محصولات تند گردش، فرصت از دست رفته مي‌تواند زيان‌هاي جبران‌ناپذيري به همراه داشته باشد و سرعت عمل از اهميت ويژه‌اي در مديريت ريسك محصولات تند گردش برخوردار است. با توجه به عمر كوتاه اين محصولات، هرگونه تأخير در تصميم‌گيري خسارات جبران‌ناپذيري به همراه داشته باشد. بنابراين، سرعت در مديريت ريسك اين محصولات بسيار حياتي است. براي دستيابي به نتايج مورد انتظار، توسعه سيستم‌هاي جمع‌آوري و تحليل داده براي ارزيابي ريسك اين محصولات ضروري است.