قابليت شاخص‌هاي VCADI، TSDI و TVDI در برآورد خشكسالي اراضي زراعي روستاي حصار شهرستان ماهنشان

زمينه و هدف: امروزه شاخص‌هاي خشكسالي زيادي بر اساس روابط رگرسيوني شاخص‌هاي پوشش گياهي و دماي سطح زمين ارائه شده است. هدف از اين تحقيق، ارزيابي قابليت هر يك از شاخص‌هاي شاخص خشكسالي دماي پوشش گياهي (TVDI)، شاخص خشكسالي شرايط آلبدوي پوشش گياهي (VCADI) و شاخص خشكسالي اصلاح شده خاك پوشش گياهي (TSDI) در برآورد وضعيت خشكسالي در محدوده حصار ماهنشان در ساحل رودخانه قزل اوزن مي‌باشد. روش پژوهش: در اين تحقيق تفاوت‌ها و قابليت‌هاي 3 شاخص خشكسالي در ساحل رودخانه قزل اوزن در بخش حصار ماهنشان مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور از تصاوير لندست 5 و 8 در سال هاي 1990 و 2023 استفاده شد. اين شاخص‌ها بر اساس روابط رگرسيوني بين پوشش گياهي، دماي سطح زمين و آلبدو بنا نهاده شده و بين شاخص‌هاي NDVI، LST، albedo و MSAVI رابطه رگرسيوني برقرار شده و شاخص‌هاي TVDI، TSDI و VCADI ايجاد شد. هر يك از اين شاخص‌ها از باندهاي معيني استفاده كرده و براي برآورد دماي سطح زمين از باند 6 ماهواره لندست 5 و باند 10 ماهواره لندست 8 استفاده شد. براي ترسيم نمودار پراكنش نيز از نرم افزار origin 8 استفاده شده و معادله رگرسيوني مربوطه براورد شد. از مقادير a و b براي ترسيم نقشه شاخص‌ها بهره گرفته شد. صحت هر يك از اين شاخص‌ها با استفاده از ضريب كاپا مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: به منظور بررسي شرايط خشكسالي منطقه مورد مطالعه به پنج طبقه با خشكي بسيار كم، كم، متوسط، زياد و بسيار زياد تقسيم مي‌شود و بر اساس يافته‌هاي به دست آمده مشاهده شد كه منطقه با خشكسالي زياد در شاخص VCADI از 0.65 كيلومتر مربع در سال 1990 به 1.53 كيلومتر مربع در سال 2023 افزايش يافته و از 10 درصد مساحت منطقه به 23.6 درصد رسيده است. اين ميزان در پهنه خيلي زياد براي شاخص‌هاي TSDI و TVDI به ترتيب از 0.47 و 0.65 كيلومتر مربع به 18.7 و 23.64 درصد افزايش يافته است. نتايج: نتايج نشان داد كه بيشترين رابطه ضريب همبستگي پيرسون به ميزان 0.55- بين شاخص LST و NDVI برقرار بوده و در سال 2023 رخ داده است. بر اساس شاخص‌هاي خشكسالي مشاهده شد كه در شاخص VCADI مناطق برخوردار از خشكسالي خيلي زياد از 0.65 كيلومتر مربع به 1.53 كيلومتر مربع افزايش يافته و از 10 درصد به 23.6 درصد رسيده است. در شاخص‌هاي TSDI و TVDI نيز نتايج مشابهي حاصل شده و به ترتيب از 10 و 7.26 درصد در سال 1990 به 23.64 و 18.7 درصد در سال 2023 رسيده است. بر اساس روابط همبستگي پيرسون و ضريب كاپا مشاهده شد كه شاخص TVDI نسبت به ساير شاخص‌ها از قابليت بهتري در بررسي خشكسالي برخوردار بوده است.