مدلسازي خطر گزش افعي جعفري (‏Echis carinatus‏) تحت اقليم حاضر و ‏آينده در ايران

مارگزيدگي يكي از مهم ترين چالش هاي سلامت و حفاظت است. شناخت مناطق با خطر مارگزيدگي بالا ميتواند در مديريت اين چالش سلامت عمومي موثر باشد. اما تغييرات اقليمي در حال تغيير الگوهاي مكاني خطر مارگزيدگي است و سبب مي شود تا مديريت آن پيچيده تر و دشوار تر گردد. در مطالعه حاضر مطلوبيت زيستگاه افعي جعفري (Echis carinatus) به عنوان شاخص خطر مارگزيدگي گونه افعي جعفري در نظر گرفته شد و نحوه تغيير مطلوبيت زيستگاه گونه تحت تاثير تغييرات اقليمي بررسي شد. براي مدل سازي مطلوبيت زيستگاه اين گونه از رويكرد تجميعي پنج روش مدل سازي (مدل هاي خطي تعميم يافته، مدل هاي سازشي تعميم يافته، مدل هاي درخت رگرسيوني افزايشي، مكسنت و جنگل تصادفي)  استفاده شد. همچنين تعداد روستاهاي در معرض خطر گزش تحت شرايط اقليمي حاضر و آينده تعيين شد. نتايج نشان داد، زيستگاه هاي مطلوب گونه تحت تاثير تغييرات اقليمي از 472619 كيلومتر مربع به 584881 كيلومتر مربع افزايش خواهد يافت و در نتيجه روستاهاي در معرض خطر گزش نيز در آينده از 70247 به 82881 افزايش خواهد يافت. مناطقي كه در مطالعه حاضر با خطر مارگزيدگي بالا شناسايي شدند اولويت بالايي براي اجراي برنامه هاي آموزشي و توزيع پادزهر دارند. مدل هاي مطلوبيت زيستگاه براي شناسايي مناطق با خطر مارگزيدگي بالا تحت تاثير تغييرات اقليمي در كشور مفيد هستند و ميتوانند براي مطالعه خطر گزش ساير مارهاي سمي تحت تاثير تغييرات اقليمي نيز مورد استفاده قرار گيرند.