بررسي شعر سوره روشنايي اثر شفيعي كدكني با رويكرد شعرشناسي شناختي

پژوهش حاضر به بررسي شعر «سوره روشنايي» اثر محمدرضا شفيعي كدكني از منظر شناختي مي‌پردازد. نظريه شعر شناسي شناختي، ابزاري براي وضوح بخشيدن به فرآيندهاي استدلالي مؤلف در اختيار تحليل گر قرار مي‌دهد كه از آن جمله مي‌توان به انجام نگاشت‌هاي مفهومي؛ ويژگي، رابطه‌اي و نظام اشاره كرد. دراين نظريه نوع چينش واژگان اثر، اهميت بسياري دارد و كشف ارتباط بين ساختار و مفهوم اثر ادبي از جمله اهداف آن است. در اين پژوهش با هدف بررسي سطوح تفسيري شعر«سوره روشنايي» از لحاظ ساختاري و محتوايي با رويكرد شعرشناسي شناختي به تبيين چگونگي تأثيرگذاري جهان فكري شفيعي كدكني بر ساختار شعر پرداخته شده است. پرسش پژوهش اين است كه چه عواملي دليل تأثيرگذار بودن و موفقيت در شعر مورد نظر به شمار مي‌آيد؟ و آيا در مرحلۀ نگاشت نظام كه ويژگي ممتاز نظريۀ شعرشناسي شناختي است، مي‌توان با جنبۀ تازه اي از اين شعر مواجه شد؟ با توجه به اينكه مقاله ي حاضر به تحليل نگاشت هاي ذهني مؤلف كه به خلق اثر فوق منجر شده است، مي‌پردازد و به آشنايي با سبكِ شناختي او مي‌انجامد، انجام پژوهش ضروري به نظر مي‌رسد. روش تحقيق توصيفي تحليلي است و نتايج آن نشان مي‌دهد شعر شفيعي‌كدكني در چارچوب يك ساختار منسجم زباني قرار دارد كه با كليت معناييِ اثر، پيوند عميقي دارد و بين ساختار و محتوا انطباق وجود دارد. اين مسئله درمرحلۀ نگاشت نظام شعر كه ويژگي ممتاز نظريۀ شعرشناسي شناختي است، با كشف الگويي انتزاعي بر مخاطب آشكار مي‌شود. بيشتر استعاره‌هاي مفهوميِ به كار رفته در اين شعر، جهتي هستند.