تحليل سير قهقرايي شخصيت‌هاي سلم، تور و رستم در شاهنامه بر اساس ديدگاه مك‌كي

در اين پژوهش بر آنيم تا با بررسي سير قهقرايي شخصيت‌هاي سلم، تور (سير قهقرايي اخلاقي) و رستم (سير قهقرايي در زمينۀ قدرت‌ و اقتدار) بر مبناي روش اسنادي، به اين پرسش‌ها پاسخ داده شود كه آيا شخصيت‌ها مورد بررسي تا مرز نهايي تجربۀ بشر (امر منفي در منفي) پيش مي‌روند يا خير؟ آيا اين سير قهقرايي بر تحقق شخصيت اثر مي-گذارد و در صورت اثرگذاري، اين امر به چه شكلي است؟ نتايج پژوهش، نشان‌دهندۀ اين است كه سلم و تور به سبب قرارگرفتن در مقابل نيروي مخالف آز، در سير قهقرايي خود، به ترتيب از نقطۀ ‌عدالت به تبعيض، بي‌عدالتي و استبداد مي‌رسند كه به سبب تسليم شدن در برابر نيروي مخالف، سير قهقرايي‌شان منفي است. در مقابل رستم كه به سبب نيروهاي مخالف نيرومندي مانند كاوس، سهراب و مرگ، از اقتدار به محدود شدن قدرت، شكست و سرانجام به نقطۀ عجز مي‌سد، به سبب ايستادگي در مقابل نيروهاي مخالف، سير قهقرايي‌اش مثبت است. بررسي سير قهقرايي اين شخصيت‌ها، نشان‌دهندۀ اين است كه در شاهنامه، شخصيت‌ها به تجربۀ نهايي بشر دست مي‌يابند.