مكانيابي و ساماندهي منظر پيرامون سد لتيان تهران با رويكرد گردشگري پايدار

يكي از جاذبه هاي طبيعي كه مردم به خصوص در كلان شهرها به عنوان تفرجگاه از آن استفاده مي كنند، سدها و درياچه هاي پشت سدهاي مصنوعي وپيرامون آنها مي باشد. مكانيابي وساماندهي پيرامون درياچه سدها يكي از مهمترين گامها براي برنامه ريزي در جهت توسعه گردشگري پايدار است. در اين راستا درياچه سد لتيان در شمال شرق شهر تهران، به عنوان يكي از جاذبه هاي زيباي گردشگري، براي گذرندن اوقات فراغت بوده و فرصت كم نظيري را جهت جذب گردشگران فراهم مي آورد. اين در حالي است كه اين مجموعه فاقد امكانات و تسهيلات لازم براي حضور گردشگران و توسعه گردشگري پايدار است. در پژوهش حاضر سعي شده است تا با انتخاب معيارها و زيرمعيارهاي تأثيرگذار در مكانيابي، مناسب ترين مكان براي ساماندهي و ايجاد مجموعه تفرجي با رويكرد گردشگري پايدار در حاشيه درياچه سد لتيان انتخاب و پيشنهاد گردد. در اين مطالعه، با استفاده از منابع موجود و نظرسنجي از 30 نفر از متخصصين خبره درزمينه منابع آب وطراحي محيط زيست و برنامه ريزي گردشگري، 11 معيار معين گرديد و به علت وجود تفاوت در ميزان تأثيرگذاري شاخصها، با استفاده از روش سلسله مراتبي (AHP)مقايسه زوجي مؤلفه ها انجام شد و وزن نهايي هريك از آنها محاسبه گرديد. سپس، با توجه به تعداد معيارها و وزن زيرمعيارها، لايه هاي مورد نياز در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS )تهيه و با روي هم گذاري لايه ها مورد تحليل وارزيابي قرار گرفت. نتايج حاصل از تلفيق لايه هاي اطلاعاتي، براساس درجه مطلوبيت، چهار پهنه را به عنوان گزينه هاي مستعد ايجاد مجموعه گردشگري اولويت بندي نموده و براي مشخص نمودن بهترين مكان از بين چهار پهنه اصلي كه از روش SWOT استفاده شده است. امتياز هر يك از پهنه ‌ها، براساس بازديد ميداني و تطبيق نقشه‌هاي حاصل از مرحله پيشين با وضعيت موجود منطقه مورد مطالعه و همچنين با در نظرگيري معيارهاي مورد نظر و در نهايت با توجه به نظر كارشناسان مربوطه تعيين شد و با جمع بندي نتايج، محدوده اي در جنوب شرقي سايت سدلتيان با 24 امتياز به عنوان گزينه مناسب براي ايجاد سايت گردشگري پايدار شناسايي و پيشنهاد گرديد.روش: در اين مطالعه، بااستفاده منابع موجود و نظرسنجي از 16 نفرازمتخصصين خبره درزمينه منابع آب وطراحي محيط زيست وبرنامه ريزي گردشگري، 11 معيار معين گرديد و به علت وجود تفاوت در ميزان تأثيرگذاري شاخصها، با استفاده از تكنيك سلسله مراتبي (AHP)مقايسه زوجي مؤلفه ها انجام شد و وزن نهايي هريك از آنها محاسبه گرديد. سپس، با توجه به تعداد معيارها و وزن زيرمعيارها، لايه هاي موردنياز در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS )تهيه و با رويهم گذاري لايه ها مورد تحليل وارزيابي قرار گرفت .يافته ها: نتايج حاصل از تلفيق لايه هاي اطلاعاتي، براساس درجه مطلوبيت، چهار پهنه را به عنوان گزينه هاي مستعد ايجاد مجموعه گردشگري اولويت بندي نموده و براي مشخص نمودن بهترين مكان از بين چهار پهنه اصلي كه از روش SWOT استفاده شده است. امتياز هر يك از پهنه ‌ها، براساس بازديد ميداني و تطبيق نقشه‌هاي حاصل از مرحله پيشين با وضعيت موجود منطقه مورد مطالعه و همچنين با در نظرگيري معيارهاي مورد نظر و در نهايت با توجه به نظر كارشناسان مربوطه تعيين شد و با جمع بندي نتايج، محدوده اي در جنوب شرقي سايت سدلتيان با 24 امتياز به عنوان گزينه مناسب براي ايجاد سايت گردشگري پايدار شناسايي و پيشنهاد گرديد.