آينده‌پژوهي توسعه درون‌زا مناطق پرتراكم شهري با رويكرد زيست‌پذيري (مطالعه موردي: مناطق 19 و 20 شهرداري تهران)

يكي از رويكردهايي كه بر مبناي مفهوم پدافند غير عامل، موجب توسعه پايدارتر شهرها و تداوم سكونت در آنها مي‌شود، رويكرد زيست‌پذيري است. هدف از پژوهش كاربردي- توسعه‌اي حاضر، آينده‌پژوهي ارتقاء زيست‌پذيري در مناطق پرتراكم 19 و 20 شهر تهران است. در اين راستا، ابتدا با مطالعات اسنادي، شاخص‌هاي موثر بر زيست‌پذيري محيطي استخراج و روايي آنان توسط كارشناسان شهرسازي، تاييد گرديد. سپس با دريافت نظرات تيم 24 نفره تيم كارشناسان دلفي كه بر اساس تسلط نظري، تجربه عملي و آمادگي جهت همكاري انتخاب شدند و استفاده از نرم‌افزار ميك‌مك، شاخص‌هاي كليدي موثر بر زيست‌پذيري محيطي در مناطق پرتراكم شهري با استفاده از نرم‌افزار ميك‌مك شناسايي شدند و پس از آن با بهره‌مندي از نرم‌افزار سناريوويزارد، و شناسايي سناريوهاي زيست‌پذيري در مناطق پرتراكم 19 و 20 تهران، دو گروه سناريوي قوي به دست آمد. يافته‌هاي پژوهش بيانگر آن است كه هشت شاخص طرح‌هاي توسعه شهري، اختلاط كاربري، بودجه مديريت شهري، مشاركت مردم در تصميمات شهري، تنوع فرصت‌هاي شغلي، هويت و حس تعلق به مكان، آلودگي هوا و كيفيت فضاي سبز شهري، شاخص‌هاي كليدي موثر بر زيست‌پذيري شهري در مناطق پرتراكم 19 و 20 شهر تهران هستند و در اين راستا، سناريوهاي گروه اول، بيانگر سناريويي كاملا مطلوب و گروه دوم بيانگر سناريوهايي بود كه در وضعيتي نامطلوب قرار دارند. در مواجهه با سناريوي اول، رويكردي تهاجمي و عمدتاً زيرساختي و كالبدي جهت ارتقاء زيست‌پذيري محيطي مد نظر قرار مي‌گيرد، حال آنكه در مواجهه با سناريوي دوم، رويكردي تدافعي و عمدتا كاركردي و فعاليتي اتخاذ مي‌گردد تا وضعيت زيست‌پذيري محيطي بيش از پيش كاهش نيابد.