وضعيت جاري ارزشيابي برنامه هاي درسي دوره آموزش ابتدايي

هدف: ارزشيابي برنامه هاي درسي يكي از اجزاي مهم در طراحي برنامه هاي درسي و اجراي آن است، برنامه هايي كه به درستي مورد ارزشيابي قرار بگيرند در زمينه رسيدن به اهداف خود موفق تر خواهند بود. هدف پژوهش حاضر  بررسي وضع موجود ارزشيابي برنامه هاي درسي دوره ابتدايي است.روش پژوهش: اين پژوهش با رويكرد كيفي و با روش داده بنياد انجام گرفت. جامعه ي آماري شامل كليه كارگزاران دخيل در برنامه درسي دوره ابتدايي هستند كه از طريق نمونه‌گيري هدفمند از نوع ملاك ‌محور انتخاب شدند. داده ها از طريق مصاحبه ي نيمه‌ساختار‌يافته با ده نفر از معلمان، هفت نفر از سرگروه هاي آموزشي دوره آموزش ابتدايي، شش نفر از مديران مدارس ابتدايي و هشت نفر از اساتيد دانشگاه فرهنگيان در رشته علوم تربيتي – برنامه ريزي درسي جمع آوري شد. به منظور تجزيه و تحليل داده ها از روش كدگذاري باز، محوري و گزينشي استفاده شد. براي تأمين روايي و پايايي از معيارهاي لينكن و كوبا استفاده شد.يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان‌دهنده ي بيست و يك مفهوم محوري و نه مقوله منتخب است كه در قالب مدل پاراديمي شامل ارزشيابي نامتوازن برنامه هاي درسي به عنوان مقوله محوري و شرايط علي (مشتمل بر محورهايي چون؛ ضعف سواد طراحي ارزشيابي برنامه ريزان درسي،تقليل گرايي در ارزشيابي، ضعف سواد سنجش و ارزشيابي مجريان و كميت گرايي در ارزشيابي)، عوامل زمينه اي (مشتمل بر محورهايي چون؛ سازماني، مدرسه اي و كلاسي)، عوامل راهبردي (مشتمل بر محورهايي چون تغيير رويكرد ارزشيابي برنامه هاي درسي، تخصص محوري در اجراي ارزشيابي و شبكه‌سازي در حوزه طراحي ارزشيابي برنامه درسي) شرايط مداخله اي تسهيل گر(مشتمل بر محورهايي چون توسعه حرفه اي معلمان، تقويت ديدگاه انتقادي به برنامه درسي و حمايت و پشتيباني سازماني)، شرايط مداخله گر محدودكننده(مشتمل بر محورهايي چون موانع فردي، اجرايي و فرهنگي – ساختاري) و راهبردها و پيامد (كاهش اثربخشي و كارايي برنامه درسي) سازمان يافت.نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج مي توان نتيجه گرفت وضعيت ارزشيابي برنامه هاي درسي در دوره ابتدايي در سطوح سه گانه برنامه هاي درسي قصد شده، اجرا شده و كسب شده مطلوب نيست و ضرورت توجه به بهبود سواد سنجش و ارزشيابي معلمان و برنامه ريزيان درسي در اين زمينه لازم است.