اثر تيمول، ترانس آنتول و دي آليل دي سولفايد بر بقا و سيستم آنتي اكسيداني زنبور عسل

زنبورعسل نقش كليدي در امنيت‌غذايي داشته اما سلامت كندوهاي آن با آفات مختلف مانند واروآ تهديد شده، بنابراين استفاده از كنه‌كش‌هاي شيميايي اجتناب‌ناپذير بوده اما كاربرد مكرر آن‌ها باعث مقاومت واروآ شده، بنابراين توجه محققين به سموم‌ با منشا گياهي جلب شده‌است. علي‌رغم كارايي سموم‌گياهي در مبارزه با واروآ، اثرات جانبي آن‌ها بر سلامت كندو نكته كليدي است. با اين هدف، در پژوهش حاضر اثرات زيستي تيمول، ترانس‌آنتول و دي‌آليل‌دي‌سولفايد كه به‌عنوان كنه‌كش‌هاي مناسب معرفي شده‌اند، روي زنبورهاي عسل بررسي شد. نتايج نشان داد كه غلظت ايجادكننده كشندگي 50 درصد زنبورها با تيمول، ترانس‌آنتول و دي‌آليل‌دي‌سولفايد به‌ترتيب معادل 16.46، 55.22 و 37.30 ميلي گرم بر ميلي ليتر بود. اثرات غلظت‌هاي كشندگي LC15، LC30 و LC50 از اين تركيبات بر فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني زنبورعسل (كاتالاز، سوپراكسيدديسموتاز وگلوتاتيون اس ترانسفراز) و ميزان پراكسيداسيون ليپيدي، نشان داد كه ميزان فعاليت اين آنزيم‌ها در تيمارهاي تيمول و ترانس‌آنتول، افزايش معني‌داري در مقايسه با شاهد داشته، در حالي‌كه در تيمارهاي دي‌آليل‌دي‌سولفايد، ميزان فعاليت اين آنزيم‌ها كاهش يافت. همچنين نتايج نشان داد كه ميزان مالون‌دي‌آلدهيد در همه تيمارها كاهش معني‌دار داشت. مطالعه ميزان بقا نشان داد كه در هر سه غلظت تيمول، ترانس آنتول و دي‌آليل‌دي‌سولفايد به ترتيب در چهار، شش و سه روز پس از تيمار، تلفات 100 درصدي زنبورهاي عسل مشاهده شد. نتايج نشان داد كه غلظت‌هايي زيركشندگي تركيبات مورد مطالعه، قادر به القاي استرس‌اكسيداتيو بوده كه مي تواند بقاي حشره را تحت تاثير قرار‌دهد. لذا توصيه مي‌شود كه استفاده از اين تركيبات براي مبارزه با واروآ در زنبورستان با احتياط صورت گيرد.