از ذهن تا زبان: تبارشناسي نظريه زباني جان لاك و چالش ‌هاي تفسير آن

چنانكه مي دانيم، مباحث مربوط به زبان و ارتباط آن با عالم واقع؛ نقش زبان در تفكر (رابطه ذهن و زبان)، و نيز ساختار زبان و نحوه عملكرد آن از گذشته هاي دور در ساحت فلسفه، و بعدها در روان شناسي و زبان شناسي مورد توجه قرار گرفته و همواره سير جدالي و تكاملي داشته است. در مقاله حاضر موضوع ديالكتيك زبان و ذهن در انديشه لاك با تمركز بر تفسيرهاي سنتي و نوين از آن در كانون توجه قرار گرفته است. با بررسي آراء معرفت شناسانه و زبان شناسانه لاك بويژه در كتاب هاي »جستار در باب فاهمه بشري « و نيز »برخي ملاحظات در باب آموزش « به اين نتيجه مي رسيم كه او با طرح نظريه رمزگشايي زباني، كلمات را نماد مفاهيم ذهني و زبان را آئينه فرهنگ و واقعيت مي داند. اين ديدگاه به دليل پيچيدگي و ظرافت؛ تنوع پيش فرض هاي فلسفي و ايدئولوژيكي؛ تحولات تاريخي در فلسفه و زبان شناسي؛ و نهايتاً ابهام در نوشتار لاك با خوانش هاي چهارگانه سنتي، ساختارگرا، عمل گرا و فمينيستي همراه بوده است. در نوشتار حاضر ضمن تبيين و نقد و بررسي اين رويكردهاي چهارگانه و بيان نقاط قوت و ضعف هر يك، تلاش شده است به دور از جنجال هاي سياسي- اجتماعي، ايدئولوژيكي و فمينيستي، با يك نگاه صرفا فلسفي به آراء و انديشه اين فيلسوف راه يافته و تبيين جديدي از نظريه زباني وي ارائه گردد.