بررسي اثر آنتي اكسيداني عصاره برگ گزنه(L.) Urtica dioica وگل ختمي (L.) Alcea setosa بر فتواكسيداسيون اسيدهاي چرب

انرژي نور، به ويژه در تركيب با اكسيژن  با توليد گونه فعال اكسيژن يكتاي(1O2)   مي تواند با پيوندهاي دوگانه اسيد هاي چرب غيراشباع واكنش دهد و كيفيت غذا و چربي ها را كاهش دهد. در مطالعه حاضر اثر اكسيژن يكتايي بر اكسيداسيون اسيدهاي چرب مورد بررسي قرار گرفت. توليد اكسيژن يكتايي و محصولات پراكسيدي در حضور كاتاليزگر نوريH2TPP (مزو-تترا فنيل پورفيرين) و نور به وسيله روش هاي طيف سنجي روش هاي طيف سنجي رزونانس مغناطيسي هسته‌اي              (1H NMR)، طيف‌سنجي مرئي-فرابنفش (UV-Vis) و تيتراسيون يدومتري اثبات شد و مقدار پراكسيد شدن به عنوان پارامتر اكسيداسيون در اولئيك اسيد بلافاصله پس از اكسيداسيون به صورت (meq/kg) تعين شد. در اين مطالعه به مقايسه بررسي اثر عصاره هيدروالكلي برگ گزنه وگل ختمي  به عنوان آنتي اكسيدان گياهي و طبيعي در مقابل آنتي اكسيدان هاي سنتزي و مهاركننده هاي اكسيژن يكتايي پرداختيم. نتايج آنتي اكسيداني اين گياهان نشان داد كه به ترتيب عصاره هاي هيدرواتانولي برگ گزنه و  گل ختمي  توانستند به ميزان79.45 و 81.05 درصد از تبديل فتواكسيداسيوني اولئيك اسيد به پراكسيد در مدت زمان 120 دقيقه جلوگيري كنند. در حالي كه اين مقدار براي ويتامين E (به عنوان يك آنتي اكسيدان شيميايي محلول در چربي)، سديم آزيد (به عنوان مهاركننده بسيار قوي اكسيژن يكتايي) و دي متيل سولفوكسايد (به عنوان حلال قوي در  كاهش طول عمر  اكسيژن يكتايي) به ترتيب 83.30، 91.65، 93.25 درصد بود. همچنين عصاره هاي هيدروالكلي برگ گزنه و ختمي توانستند به ترتيب درصد تبديل اسيد چرب لينولئيك اسيد (به عنوان يك اسيد چرب با درجه غير اشباع بالا و اكسيد پذير) به گونه سمي پراكسيد را تا 56.43 و59.06 درصد كاهش دهند. اين نتايج دلالت بر خاصيت آنتي اكسيداني بالاي  برگ گزنه و گل ختمي در جلوگيري از فتواكسايش اسيدهاي چرب دارد. در اين مطالعه اثرات حلال، كاتاليزگر نوري، نور و اكسيژن نيز مورد بررسي قرار گرفتند.