تبيين نقش توزيع كاربري زمين و محيط ساخته‌ شده بر فعاليت بدني و سلامت ساكنين محلات شهري مطالعه موردي: كلان ‌شهر اصفهان

با رشد نرخ شهرنشيني و افزايش بيماري ‌هاي جسمي و رواني ناشي از كم‌تحركي افراد، تلاش براي ايجاد بسترهاي افزايش فعاليت بدني شهروندان به يكي از موضوعات اساسي برنامه‌ريزي شهري تبديل‌شده است. در تحقيق حاضر كه در كلان ‌شهر اصفهان انجام شد ابتدا مشخص گرديد كه ميانگين شاخص توده بدني افراد نمونه، در وضعيت اضافه‌وزن قرار دارد (=25.89). همچنين شاخص سوخت‌وساز فعاليت در هفته بر ميانگين كل دقيقه فعاليت در هفته (=3.92)، نشان داد وضعيت فعاليت افراد در سطح متوسط قرار دارد. سپس با استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري نقش مؤلفه‌هاي محيط ساخته‌شده بر فعاليت فيزيكي افراد در دامنه‌هاي مختلف بررسي گرديد. تأثير فعاليت بدني بر سلامت ساكنان نيز ارزيابي شد. محدوده موردمطالعه مناطق 15 گانه اصفهان بوده و پرسشنامه در ميان 402 نفر از ساكنان اين مناطق توزيع گرديد. مقادير پايايي، روايي و برازش كلي مدل در حدود مناسب بودند. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد تمامي متغيرها در سطح اول مدل ازجمله تنوع كاربري ، دسترسي به كاربري‌ها و خدمات ، اتصال‌پذيري خيابان ، امكانات پياده‌روي و دوچرخه‌سواري ، زيبايي‌شناختي ، ايمني و امنيت ، تأثير مثبت و معنادار بر محيط ساخته‌شده داشته و در بين آن‌ها امكانات پياده‌روي و دوچرخه‌سواري بيشتر از ساير مؤلفه‌ها متغير محيط ساخته‌شده را تعريف مي‌كند. در سطح دوم، ميانگين فعاليت فيزيكي در دامنه‌ها و شدت‌هاي مختلف اندازه‌گيري شده و ضرايب مسير محيط ساخته‌شده بر هر دو دامنه فعاليتي (امور روزمره – ورزش و تفريح) مثبت و معنادار بودند. نتايج در سطح سوم مدل نشان داد فعاليت جهت ورزش و تفريح بيشتر از فعاليت جهت امور روزمره بر سلامت ساكنان تأثير مي‌گذارد.