كاني شناسي و كانه زايي عناصر نادر خاكي در كمپلكس چاپدوني-پشت بادام، ايران مركزي

كمپلكس چاپدوني-پشت بادام در زون ساختاري ايران مركزي و در شمال ‌شرق استان يزد واقع شده است. منطقه مورد مطالعه از مناطق با پتانسيل بالا براي كاني سازي عناصر نادر خاكي به شمار مي‌رود. در اين پژوهش براي بررسي كاني شناسي و كانه زايي عناصر نادر خاكي، مطالعات صحرايي، كاني شناسي با ميكروسكوپ نور عبوري- انعكاسي، ميكروسكوپ الكتروني و روش پراش اشعه مجهول (XRD)، آناليز شيمايي به روش ICP-MS مورد استفاده قرار گرفته است. پس از بررسي هاي انجام شده نتايج مطالعات، غني شدگي عناصر نادر خاكي در منطقه را  نشان مي دهد. در اين بين عناصر Ce با عيار ميانگين p  pm 1353 و La با عيار ميانگين ppm 745 و Y با عيار ميانگين ppm 252 از 170 نمونه آناليز شده از غني شدگي بالايي برخوردار بوده و عناصر Dy-Sm-Gd-Yb-Er ناهنجاري جزئي را نشان مي دهد. گنيس، گرانيت، گرانيت-گنيس، ميگماتيت و شيست از مهم ترين سنگ هاي ميزبان براي كانه زايي در منطقه هستند. اين سنگ ها عمدتا دگرسان و دگرگون شده هستند. متاسوماتيتي شدن سنگ ميزبان از بارزترين شواهد دگرساني براي غني شدگي عناصر نادر خاكي است. انواع مختلفي از كاني ها در منطقه شناسايي شده است كه كاني هاي اصلي عناصر نادر خاكي شامل باستنازيت، مونازيت و آلانيت است و كاني هايي كه مي توا نند حاوي مقاديري عناصر نادر خاكي باشند شامل توريت، زيركن، اورانوتوريت، آپاتيت، فلوئوروآپاتيت و تيتانيت است. كاني هاي توريت و اورنوتوريت كه پاراژنز با كانه زايي عناصر نادر خاكي هستند را مي توان به عنوان كاني هاي ردياب كاني سازي در منطقه در نظر گرفت و از روش راديومتري گاما براي پي جويي و اكتشاف زون هاي كاني سازي عناصر نادر خاكي استفاده نمود.