كانسار چندفلزي ايپك (جنوب اشتهارد): كانه‌زايي اپي‌ترمال نوع سولفيداسيون حدواسط در كمربند آتشفشاني مردآباد- بوئين‌زهرا

كانسار چندفلزي ايپك در فاصله 14 كيلومتري جنوب اشتهارد (استان البرز) واقع شده و بخشي از كمربند آتشفشاني مردآباد- بوئين‌زهرا است. كانه‌زايي به‌صورت پهنه‌هاي سيليسي- سولفيدي (N90E/60-70N) درون توالي توفي و گدازه‌اي ائوسن زيرين- مياني رخ داده و داراي ارتباط فضايي با توده كوارتز مونزوديوريتي- پيروكسن كوارتز مونزوديوريتي ائوسن مياني است. پهنه اصلي كانه‌دار حدود 1 كيلومتر درازا و تا 2 متر پهنا داشته و توسط هاله‌ دگرساني آرژيليك حدواسط به ضخامت 3 تا 10 متر دربر گرفته شده است. پيريت، كالكوپيريت، گالن، اسفالريت، پيرولوسيت، پسيلوملان، كوارتز، باريت، كلسيت و سريسيت- ايليت، كاني‌هاي تشكيل‌دهنده كانسنگ در كانسار ايپك هستند. سروزيت، اسميت‌زونيت، مالاكيت، كالكوسيت و گوتيت در اثر فرايندهاي برون‌زاد تشكيل شده‌اند. انواع بافت كانسنگ شامل دانه‌پراكنده، رگه- رگچه‌اي، بِرشي، پوسته‌اي، گل‌كلمي، كاكلي، پرمانند، تيغه‌اي، پُركننده فضاي خالي و جانشيني مي‌باشد. شش مرحله كانه‌زايي در ايپك قابل تفكيك است كه كانه‌زايي مس، سرب و روي به‌صورت رگه‌ها و برش‌هاي كوارتز- پيريت- كالكوپيريت- گالن- اسفالريت در مرحله دوم رخ داده است. دگرساني گرمابي شامل دگرساني‌هاي سيليسي، كربناتي، آرژيليك حدواسط و پروپيليتيك مي‌باشد. الگوي عناصر كمياب و كمياب خاكي بهنجار شده به كندريت براي نمونه‌هاي كانه‌دار، توده كوارتز مونزوديوريتي و سنگ‌هاي ميزبان (كريستال توف و گدازه آندزيت بازالتي)، مشابه است. اين امر بيانگر نقش دگرساني و شسته‌شدن عناصر از سنگ‌هاي ميزبان آتشفشاني در تشكيل كانه‌زايي است. ويژگي‌هاي كانه‌زايي در كانسار چندفلزي ايپك با كانسارهاي اپي‌ترمال نوع سولفيداسيون حدواسط قابل مقايسه است.