تبيين و تحليل جامعه شناختي سكونت‌گاه‌هاي غير رسمي شهرك‌هاي اقماري اطراف شهر كرمان

زمينه و هدف:يكي از ويژگي‌هاي مهم قرن بيستم تراكم جمعيت در شهرها‌‌، جدايي گزيني اقتصادي اجتماعي در دامن شهرها و ‌شكل‌گيري پديده ‌حاشيه‌نشيني و گسترش آسيب‌هاي اجتماعي و شهري ‌‌‌‌‌‌‌‌است‌‌‌. در اين پژوهش ضمن بررسي مناطق حاشيه‌نشين شهر كرمان در صدد بررسي وضعيت زيست محيطي، فرهنگي و اجتماعي و مديريتي بر اساس تحليل جامعه شناختي سكونت‌گاه‌هاي غير رسمي در اين مناطق است‌. روش: اين تحقيق از نوع تحقيقات كاربردي از نوع تحقيقات تركيبي (كيفي+كمي) است‌. جامعه آماري اين تحقيق در بخش كمي با حجم نمونه (N=380)  از ساكنين مناطق حاشيه‌نشين شهر كرمان و در روش كيفي با استفاده از مصاحبه نيمه ساختار يافته با 20 نفر از كارشناسان و مسئولين شهري كرمان صورت پذيرفته است. ابزار اين تحقيق در روش كمي پرسشنامه محقق ساخته با پايايي 98/0است‌‌‌. تجزيه تحليل داده‌هاي كمي با استفاده از نرم افزار آماري spss22 و از آزمون‌هاي همبستگي (پيرسون) و همچنين براي اطمينان بيشتر از آزمون رگرسيون استفاده شده و داده‌هاي كيفي كد گذاري و از تحليل زمينه‌اي استفاده شده است‌. يافته‌ها: بررسي حاكي از آن است كه به ترتيب ‌مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر مناطق حاشيه نشين شهر كرمان عبارت است از عامل زيست محيطي با ضريب همبستگي (115/0) و سطح معناداري (021/0)، عامل فرهنگي و اجتماعي با ضريب همبستگي (001/0-) و سطح معناداري (997/0)، عامل مديريتي با ضريب همبستگي (032/0) و سطح معناداري (403/0)، است‌. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد مهـم‌تـرين عوامـل مـؤثر در گـرايش بـه مهاجرت به شهرك‌هاي اقماري اطراف شهر كرمان عبارتند از‌: كمبود و نارسايي امكانات و خدمات درماني‌‌، كمبود فضـاهاي گـذران اوقـات فراغـت و عدم احساس امنيت كامل‌‌ است؛ لذا‌‌، به نظر ‌‌‌مي‌رسد ارتقاء معيارها و ‌‌‌شاخص‌هاي شهر سالم در شهرها و شهرك‌‌هاي جديد و ‌‌‌‌سكونتگاه‌هاي اقماري با تأكيد بـر سه شاخص فرهنگي، اجتماعي و مديريتي ‌‌‌مي‌تواند در كاهش گرايش خانوارهاي سـاكن در ‌‌‌‌سكونتگاه‌هاي اقمـاري تأثير بسزايي داشته باشد‌‌‌.