گذار از نظم اقتصاد سياسي بين‌الملل آمريكا محور: روند پژوهي كاربست ابزار تحريم و جهان ‌روايي دلار

در طول چند دهه اخير تحولاتي از قبيل ظهور بازدارندگي هسته‌اي و افزايش بار مالي درگيري‌هاي نظامي، باعث گرديده تا مطلوبيت استفاده از ابزار نظامي به طرز چشمگيري كاهش پيدا كند. بر همين اساس، راهبرد كلان ايالات متحده آمريكا، به‌خصوص در طول دو دهه اخير، مبتني بر كاهش درگيري‌هاي نظامي و افزايش تمايل به استفاده از ابزارهاي جايگزين بوده است. از جمله مهم‌ترين ابزارهايي كه كاربست آن روندي صعودي داشته، تحريم‌هاي اقتصادي بوده كه به پشتوانه جهان‌روايي دلار اثرگذاري قابل‌توجهي بر كشور تحريم‌شده داشته است؛ بنابراين مسئله اساسي كه مقاله حاضر در پي پرداختن به آن است، چرايي رشد كاربست تحريم‌ها در راهبرد كلان اقتصادي و سياسي ايالات متحده آمريكا است. در پاسخ به اين مسئله، با استفاده از روش توصيفي- تحليلي، اين فرضيه مطرح شده كه به موازات افزايش مقبوليت دلار آمريكا در اقتصاد بين‌الملل، ايالات متحده در طول 5 دهه اخير از سلطه دلار به‌عنوان يكي از ابزارهاي سياست خارجي خود در راستاي تحت‌فشار قرار دادن ساير كشورها بهره گرفته است؛ اما قدرت‌هاي نوظهوري همچون چين و روسيه كه اساس ظهور خود را بر محوريت رشد اقتصادي بنا نهاده‌اند، مجموعه مشتركي از كشورهاي با منافع مشترك را ايجاد كرده‌اند كه گذار از نظم اقتصادي آمريكامحور را به‌عنوان يكي از رويكردهاي سياست خارجي خود پذيرفته‌اند.