نقش تاب‌آوري اقتصادي در تعديل آثار منفي نوسانات قيمت نفت بر رشد اقتصادي ايران

اقتصاد ايران به دليل وابستگي به درآمدهاي نفتي، تأثير زيادي از نوسانات بازار جهاني نفت مي‌پذيرد و اين تأثير عمدتاً در جهت منفي و كاهش رشد اقتصادي كشور بوده است. در واقع ريسك قيمت جهاني نفت، به طور مداوم بر رشد اقتصادي ايران اثر منفي داشته است. يكي از روش‌هاي كاهش اين اثر منفي، افزايش تاب‌آوري اقتصادي و مقاوم‌سازي آن در برابر شوك‌هاي خارجي است. سؤالي كه پژوهش حاضر به آن پاسخ مي‌دهد اين است افزايش تاب‌آوري اقتصادي تا چه ميزان از آثار منفي نوسانات قيمت نفت بر رشد اقتصادي مي‌كاهد؟ براي پاسخ به اين سؤال از روش خودرگرسيون با وقفه‌هاي توزيعي (ARDL) استفاده شده است و داده‌هاي اقتصادي مورد نياز طي سال‌هاي 1369-1399 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. براي سنجش تاب‌آوري اقتصادي از شاخص بريگوگليو و روش وزن دهي PCA و براي سنجش نوسانات بازار نفت از پسماندهاي روش گارچ تك‌متغيره استفاده شده است. نتايج به دست آمده از برآورد مدل ضمن تأييد رابطه منفي ميان نوسانات بازار نفت و رشد اقتصادي ايران، نشان مي‌دهد كه در بلندمدت با افزايش هر واحد از سطح تاب‌آوري اقتصادي (طبق شاخص بريگوگليو)، از تأثير منفي نوسانات قيمت نفت بر ميزان رشد اقتصادي، 1 درصد كاسته مي‌شود كه مقدار قابل‌توجهي است. بر اين اساس تاب‌آوري اقتصادي با افزايش سطح مقاومت اقتصادي كشور مي‌تواند نقش مهمي در كاهش آثار منفي ريسك‌هاي اقتصادي بر رشد اقتصادي داشته باشد