هيدروپليتيك حوضه آبريز دجله و فرات و پيامدهاي زيست محيطي آن براي كشورهاي ذينفع

مشكلات زيست محيطي همچون دومينو بر هم تاثير مي گذارند و ين چرخه پيچيده از بلاياي طبيعي را ايجاد مي كنند. بحران هاي زيست محيطي صر نظر از اينكه در كدام كشور رخ مي دهند بحراني جهاني محسوب مي شوند و به راحتي از مرزهاي جغرافيايي عبور مي كنند. بنابراين مسائل و مشكلات زيست محيطي جمهوري اسلامي ايران در پيوند و ارتباط مستقيم با كشورهاي همسايه مي باشد. بر اساس اهميت اين مسئله، پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي و استفاده از منابع كتابخانه اي در تلاش براي مطالعه شناخت پيامدهاي زيست محيطي كشورهاي ذينفع و بخصوص كشور جمهوري اسلامي ايران از تحولات دجله و فرات در چند دهه گذشته مي باشد. نتايج تحقيق نشان مي دهد، دجله و فرات بر محيط زيست، اقتصاد، فرهنگ، سياست و امنيت كشورهاي تركيه عراق، سوريه، ايران، اردن عربستان كويت و اكثر كشورهاي حوزه خليج فارس تاثيرگذار هستند. مسدودسازي جريان طبيعي رودهاي بين المللي دجله و فرات مخاطرات زيست محيطي، زيان هاي اقتصادي، آسيب هاي فرهنگي - اجتماعي و معضلات سياسي - امنيتي گسترده اي بر منطقه و كشورهاي تاثير پذير وارد ساخته است. در پي خشك شدن تالاب هاي منطقه ميان رودان (بين النهرين) به خصوص خشك شدن بخش هاي وسيعي از بزرگترين و با ارزش ترين اكوسيستم طبيعي خاورميانه (تالاب هور العظيم)، سلامت انساني به خطر افتاده است. اين تالاب در دو دهه اخير به بزرگترين كانون شكل گيري و انتقال گرد و غبار و ريزگرد تبديل شده است. تضعيف اكوسيستم هاي طبيعي منطقه به دليل گسترده بودن پيامدهاي آن در ابعاد مختلف امنيت ملي كشورهاي تاثير پذير از رودهاي دجله و فرات به خصوص عراق سوريه و ايران را تا حدي قابل توجه به خطر انداخته است. پروژه گاپ و سد ايليسو به افزايش بيماري، بيكاري، ناامني، گسترش فقر و آسيب هاي فرهنگي اجتماعي ناشي از مهاجرت منجر شده و منطقه و كشورهاي تاثير پذير را با بحران هاي فزاينده مواجه ساخته است.