تحليل نقش ذي نفعان بر تحولات مورفولوژي شهري با تاكيد بر اقتصاد سياسي حاكم بر مديريت شهري (مطالعه موردي: شهر تبريز)

مورفولوژي شهري به صورت يك دانش سازمان يافته و توجه به نيروهاي متنوعي كه در شكل‌گيري يك شهر دخيل اند، سياست و ايدئولوژي به عنوان فرايند، و فضاي جغرافيايي به عنوان فرم و بستر؛ همواره بايكديگر رابطه متقابل دارند. بنابراين توان تصميم‌گيري، اجرا و جايگاه نخبگان سياسي در سلسله مراتب اجتماعي و ايدئولوژي آنها و قوانين و سياست‌هايي كه وضع مي‌نمايند؛ در ايجاد تغييرات فضايي بسيار تعيين كننده است. مقاله حاضر با روش توصيفي-تحليلي بدنبال تبيين نقش سازمان و نهادهاي مديريتي-اجتماعي بر تحولات مورفولوژي شهري با تاكيد بر اقتصاد سياسي حاكم بر مديريت شهر تبريز بااستفاده از مدل معادلات ساختاري و مدل چندموضوع-چندبازيگر با نرم افزار SmartPLS و Mactor است. طبق يافته‌هاي تحقيق، بيشترين تأثير كنشگران مربوط به سازه كالبدي با ضريب 681/0 و سازه‌ مديريتي با ضريب 646/0 است. بررسي نقش كنشگران در تحولات مورفولوژيك شهر تبريز نشان داد كه اداره راه وشهرسازي و شهرداري بيشترين نقش را در تحولات مورفولوژيكي شهري دارند. و شهروندان به عنوان كاربران و ذي نفعان اصلي تحولات شهري، نقش مغلوب و وابسته در اين فرآيند دارند. همچنين، مثلث روابط بين شهرداري-راه و شهرسازي-بخش خصوصي و تعاوني از طريق شاخص هاي ضريب هم‌پيوندي مناسب در سطح شهر؛ قيمت زمين و مسكن متناسب با موقعيت محله و امكانات و دسترسي ها؛ خيابان‌بندي و اسكلت‌شهري مطابق نيازهاي ترافيكي، توانسته اند نقش غالب در تحولات موروفوژي شهري ايفا كنند.