ارزيابي خطر و تعيين بار آلودگي فلزات سنگين (آهن، روي، كادميم، مس، منگنز و موليبدن) در خاك سطحي شهر القاسم، استان بابل عراق

زمينه و هدف: آلودگي فلزات سنگين خاك شهري به‌سبب مخاطرات بالقوه محيط‌ زيستي و بهداشتي توجه گسترده‌اي را به خود جلب كرده است. از اين‌رو، اين پژوهش با هدف ارزيابي خطر و تعيين بار آلودگي فلزات آهن، روي، كادميم، مس، منگنز و موليبدن در خاك سطحي شهر در استان بابل عراق در سال 1402 انجام شد. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي-مقطعي، در مجموع 50 نمونه خاك سطحي از عمق  cm20-0 برداشت و محتوي عناصر در آن‌ها با استفاده از طيف‌سنجي نوري پلاسماي جفت‌شده القايي (ICP-OES) خوانده شد. همچنين، مقادير شاخص‏ هاي غني‌شدگي (EF)، آلودگي (PI)، بار آلودگي (PLI)، خطر سلامت (HI) و خطر سرطان‌زايي (CR) محاسبه شدند. داده‌ها نيز با استفاده از نرم ‏افزار آماري SPSS مورد پردازش قرار گرفتند.يافته ‏ها: ميانگين محتوي عناصر آهن، روي، كادميم، مس، منگنز و موليبدن در خاك به ‏ترتيب برابر با 27240، 62/7، 0/302، 33/8، 570 و mg/kg 0/999 بود. بيشينه ميانگين محتوي عناصر براي آهن، مس، منگنز و موليبدن در خاك به ‏ترتيب برابر با 30331، 37/3، 639 و mg/kg 1/08 مربوط به مناطق مركزي شهر و بيشينه ميانگين محتوي عناصر براي روي و كادميم به‏ ترتيب برابر با 65/3 و mg/kg 0/332 و مربوط به مناطق روستايي و حومه شهر بود. نتيجه‏ گيري: نتايج، بيانگر تأثير فعاليت‏ هاي شهري (ترافيك، صنعت و كشاورزي) بر آلودگي عناصر آهن، روي، كادميم، مس، منگنز و موليبدن خاك در شهر القاسم بوده است. از اين ‏رو، به‏‏ منظور كاهش و مديريت خطر محيط‌ زيستي و سلامتي، پايش منظم محتوي فلزات سنگين و شناسايي منابع آلودگي عناصر در خاك توصيه مي‌شود.