بررسي غلظت و خطر سلامتي هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي باند شده به ذرات معلق در هواي آزاد شهر اصفهان

زمينه و هدف: هيدروكربن‌هاي آروماتيك چند حلقه‌اي (PAHs) به دليل اثرات مضر بر سلامتي، در سال هاي اخير توجه زيادي را به خود جلب كرده اند. اين مطالعه با هدف اندازه گيري غلظت PAHs متصل به ذرات كوچكتر از µm 2/5 (PM2.5) و ارزيابي خطر بهداشتي ناشي از آنها انجام گرفت. روش بررسي: 38 نمونه هوا با استفاده از دستگاه نمونه بردار ذرات همراه با ورودي جهت جداسازي PM2.5  از بخش مركزي شهر اصفهان جمع آوري گرديد. جهت آناليز نمونه ها از دستگاه GC-MS استفاده شد. به منظور شناسايي منابع احتمالي PAHs  از نسبت هاي مولكولي استفاده شد. همچنين ارزيابي خطر سرطان‌زايي و غير سرطان‌زايي تركيبات PAH براي دو گروه كودكان و افراد بزرگسال با استفاده از شبيه سازي مونت كارلو انجام گرفت. يافته‌ها: از ميان 16تركيب PAH اولويت دار، 7 تركيب با محدوده ميانگين غلظت ng/m3 8/17 - 0/003 شناسايي شدند. نسبت‌هاي مولكولي نشان داد كه منابع پايروژنيك، منابع عمده توليد كننده PAHs در هوا هستند.  مقدار  ميانه خطر سرطان‌زايي براي كودكان و بزرگسالان به ترتيب برابر با 8-^10× 3/1 و 8^-10× 5/99 برآورد شد. همچنين مقدار ميانه خطر غير سرطان‌زايي براي تركيبات  PAH، 1-10× 3/08 برآورد شد. نتيجه‌گيري: نتايج برآورد ارزيابي خطر احتمالي نشان داد كه غلظت موجود تركيبات PAH متصل به ذرات ريز منجر به خطر قابل توجهي براي انسان هاي در معرض نمي شود. اما باتوجه به اينكه در اين مطالعه صرفا ارزيابي خطر PAHs مرتبط با ذرات ريز بررسي گرديد، لازم است ارزيابي خطر در مورد كل PAHs موجود در اتمسفر و در محل هاي بيشتري انجام پذيرد.