نقش جامعه مدني و سازمان‌هاي غيردولتي در فرايند دولت ـ ملت‌سازي عراق

كشور عراق پس از سال 2003 با سلسله درگيري‌ها و بحران‌هاي متعدد تضعيف شد. درواقع اين پروژه دولت- ملت‌سازي تهاجمي خارجي (برون‌زا) بود كه منجر به درگيري‌هاي خشونت‌آميز داخلي ناشي از عوامل اجتماعي، قومي، سياسي و ايدئولوژيكي و بي‌ثباتي و ناامني گسترده در عراق شد. از شاخص‌هاي دولت-ملت‌سازي، پيشرفت دموكراسي و نهادهاي دموكراتيك است. به همين سبب جامعه مدني را در چارچوب تئوري دولت- ملت‌سازي مورد تحقيق قرار داده اند، هدف از اين نوشتار واكاوي ارتباط ميان جامعه مدني و سازمان‌هاي مردم‌نهاد و غيردولتي با دولت -ملت‌سازي در عراق است. فرضيه‌اي كه در پاسخ اصلي اين پژوهش مطرح‌شده اين است كه به نظر مي‌رسد سازمان‌هاي غيردولتي و مردم‌نهاد در عراق رو به گسترش هستند و در دولت -ملت‌سازي پس از منازعه نقش دارند. يافته‌هاي پژوهش كه با روش توصيفي- تحليلي كه با تركيبي از منابع كتابخانه اي و ميداني گردآوري شده حاكي از آن‌است‌كه جامعه عراق از اثرات جنگ داخلي و نقض حقوق‌بشر، تنش‌هاي فرقه‌اي و سياسي و بحران‌هاي اجتماعي رنج‌برده با بهره‌گيري از آزادي سياسي و امكانات شبكه‌هاي اجتماعي و بستر مناسب تقويت جامعه مدني با اتكا بر قانون تشكيل سمن‌ها در كنار احزاب و ساير اركان جامعه مدني و سنتي، مؤثر بر ملت‌سازي پس از منازعه گام برداشته است. نقش مدني و مسئوليت اجتماعي افراد و سهم آنان در تحقق ثبات و توسعه امري متغير است كه اين پژوهش تلاش مي‌كند تا اين مفهوم را در جامعه عراق بررسي نمايد و ميزان اثرگذاري آن را در آينده پيش‌بيني كند.