معناشناسي اسلوب كنايه در نهج البلاغه (مطالعه موردي خطبه قاصعه)

برخورداري نهج البلاغه از زيباترين شگردهاي بياني، سيماي بلاغي خارق العاده‌اي به آن بخشيده است آنگونه كه به عنوان برادر قرآن از آن ياد مي­شود. فراواني سازوكارهاي بلاغي در نهج البلاغه، به محوريت آن به عنوان برترين الگوي بلاغت در ميان انديشمندان و سخن­وران جهان انجاميده است. از جمله امتيازات بلاغي نهج البلاغه، بهره مندي فراوان آن از كنايه است كه گاه رساتر از صراحت عمل كرده و ذهن مخاطب را با كلام متكلّم درمي آميزد. بكارگيري كنايه شيوه­اي بديع و زيبا در كلام به شمار مي رود كه نمايانگر ذوق ادبي و قوه­ي تخيل گوينده است و پيچيده سازي، روند ادراك و تخيل مخاطب را به چالش مي­افكند تا غرض اصلي گوينده را دريابد. پژوهش حاضر با تكيه بر منهج توصيفي-تحليلي و آماري در صدد بررسي كنايه در خطبه قاصعة و تحليل بار معنايي آن با توجه به بافت متن مي باشد و به اين نتيجه دست يافته است كه بهره گيري از گونه هاي مختلف كنايه در خطبه قاصعه به بيان مناسب غرض اصلي امام (ع) با كمك واسطه ها انجاميده است كه در برخي از آنها به دليل اندك بودن وسائط، مخاطب به سهولت به مقصود حضرت دست مي­يابد.