واكاوي روش گرته‌ برداري در ترجمه‌ قرآن كريم بر اساس الگوي وينه و داربلنه (مورد پژوهي؛ ترجمه‌ روشنگرِ كريم زماني)

يكي از الگوهاي مطرح در زمينه‌ي نقد و ارزيابي ترجمه، الگوي وينه و داربلنه است. اين الگو با دو استراتژي مستقيم و غيرمستقيم، هفت تكنيك قرض‌گيري، ترجمه‌ي تحت‌اللفظي، گرته‌برداري، تغيير صورت، تغيير بيان، معادل‌يابي و همانندسازي را در خود جاي داده ‌است. كاربرد اين تكنيك‌هاي هفت‌گانه، در ارزيابي ترجمه‌ي متون مختلف و تعيين رويكردهاي مورد استفاده در آنها است. در اين ميان، كيفيت بكارگيري هر يك از تكنيك‌هاي يادشده در ترجمه‌ي متن مقدس قرآن به‌دليل ويژگي‌هاي منحصر به فرد آن مسأله‌اي حائز اهميت است. ترجمه‌ي روشنگر كريم زماني به دليل بهره‌مندي از تفاسير معتبر، يكي از ترجمه‌هاي برتر قرآن كريم به ‌شمار مي‌رود. اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي و براساس الگوي وينه و داربلنه، نحوه‌ي بهره‌گيري كريم زماني از تكنيك گرته‌برداري را در دو نوع واژگاني و ساختاري (ساختار نحوي) در ترجمه‌ي روشنگر قرآن كريم در پنج جزء پاياني مورد تحليل و نقد قرار مي‌دهد. هدف از اين نوشتار، شناسايي تركيب‌هاي متمايز گرته‌برداري واژگاني و نيز تبيين رايج‌ترين ساختارهاي گرته‌برداري‌شده از زبان عربي در ترجمه‌ي زماني بر اساس الگوي ذكرشده مي‌باشد. نتايج، حاكي از آن است كه زماني در بيشتر موارد در گرته‌برداري‌هاي واژگاني -كه غالباً از نوع تركيب وصفي هستند- موفق عمل كرده و توانسته تأثير متن مبدأ را به متن مقصد منتقل‌ نمايد. اما در بعضي انواع گرته‌برداري ساختاري مانند ترجمه‌ي ساختار مفعول مطلق و جمله حاليه، ترجمه‌ي وي نزد مخاطب فارسي‌زبان، در برخي موارد، از رواني و شيوايي لازم برخوردار نيست.